بیان دیدگاه دینی در مورد مطالح و چالشهای عصری و روزآمد اندیشمندان دینی را گاهی به ارائه نظر در مورد حکمی از احکام منسوب به دین و بررسی جزئی از اجزاء احکام و عقاید دینی و گاهی به دبر و جستجو در مبادی نظریات دینی و ارائه نظری کلی در مورد فلسفه دین و یا تفسیری جدید از متون دینی و ارائه شیوه ای نوین برای تفسیر متون دینی واداشته است. کتاب اصول الشریعه اثر محمد سعید العشماوی تلاش نوینی درباره تجدید فکر و حیات دینی و پاسخگویی به چالش های عصری و نیازهای روز بشری از جمله حقوق بشر است که از منظر نویسنده آن یک نوگرایی راستین در تفکر دینی است که گاه به شدت مورد تعرض و محاربه و گاهی به لطف مورد عنایت دیگر اندیشمندان قرار گرفته است به باور عشماوی این رویکرد می تواند در عصر بازگشت به دین و ایمان که وی آن را عصر انسان و ایمان می نامند اسلام را پاسخگوی مقتضیات ایمانی و انسانی قرار دهد این مقاله ابتدا نظر نویسنده کتاب را با اصلاح تقریب و گزینش از زبان وی بیان می کند و سپس به گنجایش مقاله حاضر پیرامون آن اندکی سخن گفته به ارائه نظر می پردازد نظریه اصلی نویسنده وحدت دین نو تعدد شرایع است و در خلال کتاب مفهوم دین و شریعت را آن چنان که می پسندد ابتدا به شیوه سقراطی ترسیم می کند و با بررسی لغت عرب قبل از اسلام عهدین و قرآن سعی در اثبات نظریه خویش دارد