خواجه احمد یسوی حدود سال ۴۸۴ ه.ش در شهرک سمیرم در جنوب قزاقستان متولد شد و پس از چندی به شهر ویسه ترکستان امروزی نقل مکان کرد او را بنیانگذار طریقت یسویه و از چهرههای تصوف و عرفان در آسیای مرکزی میدانند مقبره او در بخش شمال شرقی شهر ترکستان قرار دارد که دارای کاربری چندگانه خانقاه و مسجد و بعدها مقبره بوده است نام استادکاران ایرانی از شیراز و اصفهان در کتیبههای مقبره دیده میشود که نام استاد عبدالعزیز شرفالدین تبریزی از آن جمله است مقبره به صورت ۸ ضلعی و با گنبدی دوپوش به ارتفاع ۳۹ متر از بناهای برجسته دوره تیموریان به شمار میآید پشتیبانهای مستطیلشکل تزیینات و آیههای قرآنی روی گنبد و تزئینات داخل بنا و سنگ قبرهای مشهور آن نقاشیها، کاشیهای لعابدار و کتیبههایی به خط کوفی و ثلث موجب شده است که این اثر در فهرست آثار جهانی به ثبت رسد در این مقاله به معرفی ویژگیهای معماری و عناصر تزیینی بنا و همچنین تاثیر معماری ایرانی بر مقبره پرداخته خواهد شد.
مصطفی راستیدوست
مقبره سلطان العارفین: نمونه برجسته معماری ایرانی ـ اسلامی ترکستان ـ قزاقستان