اکثر مورخان تاریخ معاصر که در خصوص تاریخ شروع و مبدا انقلاب اسلامی به پژوهش پرداختهاند قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ را سرآغاز حرکت عظیم نهضت امام خمینی (ره) دانستهاند. یکی از ویژگیهای بارز و تاثیرگذار قیام ۱۵ خرداد، خارج شدن محدوده جغرافیایی این حرکت از شهرهایی چون قم و تهران و تسری آن به سراسر ایران از جمله اردبیل میباشد. در اردبیل همزمان با شروع نهضت اسلامی، اکثر بزرگان روحانیت شهر، از جمله آیات عظام سید یونس یونسی، سید عبدالکریم موسوی اردبیلی، محمد مسائلی، مروج اردبیلی وشیخ ابوذر بیدار و ... از شاگردان و مریدان حضرت امام خمینی (ره) بودند. به همین خاطر به محض اطلاع دستگیری امام در دفاع از ایشان به میدان مبارزه با رژیم پهلوی آمده و با تحصن در تلگرافخانه شهر و تعطیلی بازار، موج نهضت اسلامی را در اردبیل قویتر ساختند
علی درازی
اردبیل در قیام ۵۱ خرداد
مبدا نهضت: مجموعه مقالات قیام پانزده خرداد جلد ۲