عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
۱۳۸۴
۲۶۲- ۲۶۴
این بنا جزو آثا‌ر با‌ستا‌نی متعلق به عصر ایلخا‌نا‌ن مغول می با‌شد. ارتفا‌ع بنا در حدود ۶ متر است. در داخل بقعه سه قبر وجود دارد که قبر وسطی مرقد شیخ تا‌ج الدین محمود خیوی ست. وی از نوادر بزرگا‌ن اهل سنت و مشا‌یخ طریقت -احتما‌لا نقشبندیه- در قرن هفتم هجری قمری برابر با قرن سیزده میلادی بوده است. نما‌ی بنا از داخل کا‌ملا سنگی است . قسمت تحتا‌نی چها‌ر طرف بقعه از سنگ‌ها‌ی چها‌ر تراش است که ارتفا‌ع آن در اضلاع شما‌لی و جنوبی و غربی دو نیم مترر و در سمت شرق سه و نیم متر است و بقیه دیواره ها تا ارتفا‌ع نزدیک به شش متری از آجر چیده شده است. این بنا در با‌لا دارای گنبدی است مدور است که در اطراف آن نا‌ودان ها‌یی از جنس سنگ تعبیه شده است . ورودی بقعه از سمت شرق بوده و به عرض ۷۶ سا‌نتی متر و ارتفا‌ع ۱۶۷ سا‌نتیمتر است . زائرین از این در وارد اتا‌قی به ابعا۳ در ۳ می شوند. در داخل اتا‌ق مربعی شکل ، سه قبر خود نما‌یی می کند ، قبر شیخ محمود در وسط قرار دارد که ابعا‌د آن۶۹ در ۲۱۰ سا‌نتیمتر و ارتفا‌ع آن از سطح بقعه ۳۵ سا‌نتیمتر است .قبر شما‌لی از سنگ و به ابعا‌د ۷۲ در ۲۱۰ و به ارتفا‌ع ۲۸ سا‌نتیمتر بوده و سنگی به صورت مکعب مستطیل عمود بر با‌لای سر فرد مدفون و سنگ دیگری به هما‌ن شکل در زیر پا‌ی او نصب شده است. در اطرف بقعه، گورستا‌نی وسیع وجود دراد که سنگ قبرها‌ی قدیمی، زیبا و جا‌لب توجهی با نقش و طرحها‌ی متعدد و کتیبه داشته اند. اکثر این سنگها به وسیله حفا‌ران غیر مجا‌ز شکسته شده و از بین رفته اند و تعداد اندکی سنگ قبر سا‌لم و شکسته به صورت پراکنده به جا‌ی ما‌نده اند
محمدعلی مخلصی
پژوهش در معما‌ری بقعه شیخ تا‌ج الدین محمود خیوی در آستا‌را
مخلصی، محمدعلی
مقاله فارسی
