پیمایش های ژئوفیزیکی در محوطه های باستانی که می توان از آن با عنوان باستان ژئوفیزیک یاد کرد با وجود سابقه طولانی تنها در سالهای اخیر گسترش یافته و با نتایج چشمگیری همراه بوده است . همزمان با پایان جنگ جهانی اول باستان شناسان استفاده از ابزارهای نو را در پژوهش های خود با بکارگیری عکسبرداری هوایی در بررسی های باستان شناسی شروع کرده بودند . همچنین از چند دهه پیش استفاده از روش های الکتریکی و مغناطیسی آغاز گشته بود ولی با وجود این سابقه طولانی در استفاده از روش های ژئوفیزیکی ، فراگیرشدن این کاربرد و بدست آمدن نتایج پربار به سالهای اخیر برمیگردد که پیشرفت های چشمگیر در دانش الکترونیک و کامپیوتر در این سال ها سبب رشد توانایی های این روش ها در بررسی محوطه های باستانی شده است . به این ترتیب می توان نتایجی همچون آشکار سازی ساختارهای معماری مدفون و دیواره های سنگی ، آجری ، خشتی و حتی چینه و بقایای راه های سنگفرش و آجرفرش ، کانالهای مدفون و همچنین مشخص نمودن محوطه و فضاهای میان تهی در زیر سطح زمین ، مقبره و گورها و خاکهایی که تحت تاثیراتی با منشا انسانی قرار داشته و تعیین موقعیت خندق ها و چاله های مدفون و محل هایی که در گذشته حفاری شده و سپس به مرور زمان با رسوبات جدید پر شده باشد و همینطور تعیین محل کوره های مدفون مربوط به پخت سفال و ذوب فلز و مشخص نمودن محل خاکهای سوخته و تعیین محل توده های سفال و خمره های بزرگ مربوط به تدفین و انباشت مواد خوراکی و مشخص نمودن گستره و حریم محوطه های باستانی و تفکیک قسمت هایی که دارای لایه های فرهنگی هستند از دیگر قسمت ها که فاقد لایه های فرهنگی می باشند را برشمرد.
بابک امین پور
پیمایش مغناطیس سنجی در محوطههای باستانی پیرامون دیوار دفاعی بزرگ گرگان و شهر جرجان