محسن مقم - فرزند محمدتقی خان احتساب الملک - در اواخر دوره قاجار در سال ۱۲۷۹ خ در تهران به دنیا آمد. او را در سال ۱۲۹۱خ، در کودکی، برای تحصیل به اروپا فرستادند. در میانه جنگ جهانی اول به ایران بازگشت و در مدرسه صنایع مستظرفه در محضر استادانی چون کمال الملک ادامه تحصیل داد و پس از چند سالی مجددا به ا اروپا بازگشت. محسن مقدم در سال ۱۳۱۵ خ یا سلما کویومجیان ازدواج کرد. سلما نیز مدتی در رشته باستانشناسی و هنر تحصیل کرده بود. محسن و سلما همان سال به ایران بازگشتند و در سال ۱۳۱۶ خ در مرکز باستانشناسی با سمت بازرش فنی هیئت باستانشناسی فرانسوی شوش به سرپرستی رولان دو مکنم فعالیت تخصصی خود را آغاز کردند. آنها مدتی نیز زیر نظر آندره کدار در موزه ایران باستان مشغول به کار بودند. محسن مقدم ماموریتهای باستان شناختی و هنری متعددی را به انجام رسانید. ه یکی از آنها سرپرستی هیئتی برای تهیه نقشه باستان شناسی گیلان در سال ۱۳۴۰ خ بود. بعدها این ماموریت را دکتر عزتالله نگهبان، از شاگردان مقدم، ادامه داد. افزون بر این مقدم سرپرستی و نمایندگی ایران را در نمایشگاهها و کنگرههای گوناگونان بر عهده داشته و نشانهای افتخارآمیز زیادی نیز در شناسنامه کاری خود دارد. از ویژگیهای بارز محسن مقدم علاقه او از کودکی به جمعآوری کلکسیونهایی چون تمبر، صدف، چیق و قلیان و آثار متنوع تاریخی بود. او و همسرش در طور زندگی خود رنجهای زیادی متحمل شدند تا نوانستند مجموعههای غنی از آثار و اشیاء تاریخی و هنری جمعآوری کنند. محسن مقدم مجموعهداری متخصص و دوست دار فرهنگ گذشته ایران زمین بود که مجموعه خود را به دلیل ارزش مالی آن جمعآوری نمیکرد. او بخش زیادی از آثار خود را از خارج از ایران خریداری میکرد و به ایران باز میگرداند. استاد مقدم در آبان ماه ۱۳۵۱ خ یعنی پانزدهسال قبل از مرگ، خانه پدری خود را به همراه تمامی آثار موجود در آن را خانه پدری خود را به همراهی تمامی آثار موجود در آن را وقف دانشجویان دانشکده هنرهای زیبا و گروه باستانشناسی دانشگاه تهران، برای آموزش و پژوهش در فرهنگ گذشته ایران کرد.
مصطفی دهپهلوان
محسن مقدم طلایهداری در باستانشناسی ایران و مجموعهداری متفاوت