بنیاد ایرانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی
۱۳۹۱
۱۴۸ص
#.
000
کتابنامه: ص. ۶۴۱ - ۸۴۱
#.فیلمهای مستند صتختجمشید╗ )1339(ساخته فریدون رهنما و صستون شکسته╗ )1345(ساخته هوشنگ شفتی جزء گونه فیلمهای مستند باستانشناسی تجریدی یا شکلگرایانه بوده و فاقد پشتوانه پژوهشی هستند؛ فیلمهای مستند ص معماری ایرانی :ماد و هخامنشی╗ )1362(ساخته حمید سهیلیمظفر، صخوزستان╗ )1375(ساخته ارد زند، صگیسوی پریشان سنگ╗ )1381(ساخته علیاکبر ولدبیگی، صمنم داریوش╗ )1385(ساخته وحید باقرزاده، صشگفتیهای تختجمشید1╗ )1390(ساخته هرمز امامی در گونه فیلمهای مستند باستانشناسی آموزشی، پژوهشی، قرار میگیرند و از پشتوانه پژوهشی قابل قبولی برخوردارند، حال آنکه فیلم صشکوه تختجمشید╗ )1384(ساخته فرزین رضائیان، علیرغم استفاده از نظرات کارشناسان برجسته، از مستند باستانشناسی عام فراتر نمیرود و در ارائه دادههای تاریخی و باستانشناسی دچار ضعف است
واجه شمس الدین محمد حافظ از شاعران برجستۃ ایرانی و دیوان او از آثار مهم ادب فارسی است .شخصیت های تاریخی و غیرتاریخی، در دیوان او، به گونههای مختلف، بازتاب یافتهاند .روشنشدن نقش این شخصیتها، در دیوان حافظ و بازخوانی آنها، در روزگار زیستنشان و نیز سنجش رابط میان واقعیت تاریخی این افراد و شخصیتی که حافظ به آنها بخشیده است به روشنشدن اوضاع و احوال روزگار حافظ، اهداف اجتماعی و انسانی و در نهایت، شناخت آرمانشهر مورد نظر او کمک خواهد کرد .روش مورد استفاده، در این نوشتار، روش توصیفی- تحلیلی است .از این رو، نخست ابیاتی از دیوان حافظ، که در آنها از این شخصیتها نام برده شده است، استخراج شدند .سپس شخصیتهای یافتهشده، بر اساس منابع، معرفی شدهاند .عمده-ترین منابع مورد استفاده، در معرفی شخصیتهای اسطورهای، متون کهن ایرانی مانند مینوی خرد، بندهش و شاهنامه، در معرفی شخصیتهای تاریخی معاصر حافظ، تاریخ آل مظفر، در معرفی شخصیتهای داستانی، خمسه نظامی و منطقالطیر عطار و در معرفی شخصیتهای دینی، کتابهای مقدس دینی بوده است .در پایان نیز، با تحلیل دادهها، نتیجۃ پژوهش ارائه شده است .یافتههای این پژوهش نشان میدهد که حافظ نگاهی کم و بیش واقعگرایانه به شخصیتهای تاریخی و غیرتاریخی دارد .او از این شخصیتها برای بیان مفاهیم ذهنی خویش سود جسته است و برخی از این شخصیتها، در شعر او، به نمادی برای فهم بیشتر مخاطب از روزگار شاعر بدل میشوند .حافظ، با استفاده از شخصیتها، کوشیده است اوضاع روزگار خود را بیان کند و به نقد جامعۃ خود و ترسیم جامعۃ مطلوب بپردازد .
معرفی و تحلیل شخصیت های تاریخی و غیرتاریخی دیوان حافظ از دیدگاه اجتماعی