بنیاد ایرانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی
۱۳۹۰
۱۸۰ص
000
کتابنامه: ص. ۷۷۱-۹۷۱
ز دوره قاجار، ایران و دریای خزر تحت تاثیر قدرتهای خارجی در وضعیت جدیدی قرار گرفته بودند .انعقاد معاهدههای گلستان و ترکمانچای پس از دو دوره جنگهای ایران و روس موجب شد بخش وسیعی از کشور و دریای خزر در اختیار و نفوذ روسیه قرار بگیرد .و در پی اهداف و مطامع سیاسی-اقتصادی آنها امنیت و توسعه تجاری در دریای خزر برقرار شد .ذخایر غنی محصولات کشاورزی و دامپروری ایران موجب شد کشورهای صنعتی غرب توجه ویژهای به این کشور داشته باشند .همجواری روسیه با ایران، وجود راه عظیم آبی بحر خزر، نیاز شدید آنها به محصولات کشاورزی ودامی ایران، تولید کالاهای ارزان قیمت کشور روسیه و نیاز ایران به محصولات آن کشور موجب توسعه صنعت حمل و نقل و ارتباطات از طریق دریای خزر و همچنین رونق بنادر آن مانند آستاراخان، کراسنوودسک و انزلی شد و در سایه اقدامات روسها تجارت دریایی بحر خزر ترقی چشمگیری در دوره مورد تحقیق یافت .به طوری که تا آستانه جنگ جهانی اول دریای خزر بیشترین نقش را در تجارت صادراتی و وارداتی میان ایران و روسیه و حتی تجارت ترانزیتی به اروپا را یافت .با توجه به اهمیت مطالب فوق، در این پژوهش به بررسی مناسبات تجاری و سیاسی مرتبط با دریای خزر و روند توسعه تجارت و کالاها و امتعه تجاری که از طریق دریای خزر جابهجا میشدند و همچنین مسیرها و وسایل حمل و نقل تجاری در دوره قاجار پرداخته شد
موقعیت سیاسی - تجاری دریای خزر در عصر قاجار