بنیاد ایرانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی
۱۳۹۰
۱۲۴ص
000
کتابنامه:ص. ۹۱۱ - ۴۲۱
وروز به عنوان بزرگصترین جشن ملی در ایران امروز جایگاه ویژهصای دارد از این رو شناخت پیشینه این جشن و چگونگی بزرگداشت آن در طی تاریخ ایران اهمیت دارد در این پژوهش کوشیده شده است جنبههای گوناگون برگزاری و بحث های مرتبط با نوروز در دور صفوی در چارچوب منابع موجود مورد بررسی قرار گیرد.منابع عمده این رساله به دو دسته منابع ایرانی و غیر ایرانی تقسیم می شوند منابع غیر ایرانی سفرنامه هایی هستند که از مسافران خارجی باقی مانده است.اصلی ترین ویژگی این منابع توصیف آداب و رسوم ایرانیان در نوروز است.منابع ایرانی شامل منابع مذهبی و منابع ادبی می شوند مهمترین منابع مذهبی رسالههای (نوروزیه) است که هر چند به بحثهای مذهبی درباره نوروز می پردازند اما در زمینه زمینه چگونگی برگزاری نوروز نیز رهنمودهایی را دارند که برخی جنبههای نوروز را روشن میکند.منابع ادبی نیز در خود برخی توصیفات را دارا هستند.برپایه یافتههای این پژوهش مهمترین جنبه نوروز در دور صفوی جنبه مذهبی آن بوده است .در این دوره نوروز از جنبههای گوناگون از نظر مذهبی مورد بررسی موشکافانه قرار گرفت که این بحثها به تثبیت جایگاه نوروز در فرهنگ شیعی کمک شایان توجهی کرد.براساس منابع خارجی سال تحویل با شلیک توپ و نواختن طبل و نقاره به اطلاع مردم میرسیده و هشت روز ادامه داشته است .رفتن به دیدار خویشان و آشنایان ، عیدی دادن افراد به یکدیگر، رفتن به گردش و تفریح در باغ ها و بوستانهای بیرون شهر از جمله مراسم نوروزی ایرانیان یاد شده است.پوشیدن لباس نو اهمیت زیادی داشته وتخم مرغ رنگ شده یکی از مهمترین عیدیها بوده است مراسم نوروزی در دربار نیز با مراسم بار عام شاهنشاه و تقدیم هدایا به شاه همراه بوده است.منابع ادبی نیز برخی از این رسوم مانند گردشهای نوروزی را تایید میکنند.مقایسه با امروز نشان میدهد مهمترین تاثیر این دوره بر مراسم نوروزی ایران امروز تحکیم پیوند میان تشیع و نوروز و برخی دعاهای مذهبی است.