ظامهای آموزشی در شکلدهی به هویت ملی کشورها نقش بیبدیلی به عهده دارند. با توجه به این شکلگیری آموزش و پرورش جدید به جای وزارت فرهنگ و پیدایش بنیانهای نظری آن به صورت جدی و فراگیر از سال ۳۴۳۱ه.ش در ایران صورت گرفت و کتابهای درسی به شکل جدید و امروزی در این دوره تالیف و در سراسر کشور منتشر گردید. دولت وقت از این نهاد و کتابهای درسی آن در جهت سیاستهای فرهنگی از جمله معرفی ایران و القای هویت ملی استفاده کرد. تحقیق حاضر، با هدف شناخت شیوه انعکاس مفهوم (ایران) در کتابهای درسی تاریخ از سال ۴۴۳۱ تا پیروزی انقلاب اسلامی (۷۵۳۱) انجام شده است. ابتدا مسائل ایران شناختی در مقولههای هفت گانه طبقهبندی شد، سپس در ۴۱ جلد از کتابهای درسی تاریخ مقطع دبیرستان این دوره با استفاده از شاخص های کیفی و کمی روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش توجه کلی مبانی نظری تحقیق به مفهوم ایران، هویت ایرانی و روند شکلگیری آن معطوف شده است. در بررسی هویت فرهنگی و نوع مناسبات میان هویت ملی، دینی و قومی، نظریه (کنش متقابل نمادین) هویتها مبنای کار قرار گرفت و به عنوان چارچوب بررسی انتخاب شد. یافتهها ابتدا در کتابهای سه ساله اول دبیرستان، سه سال دوم و سایر کتابهای تاریخ دبیرستان به صورت جداگانه و سپس در کل کتابها بررسی شدند. یافتهها نشان میدهند هویت ملی با ۷/۲۸ درصد از کل نمادهای فرهنگی، به نحو مطلوبی در کتابهای منعکس شدهاند. هویت دینی با ۲/۴۱ و هویت قومی با ۱۱/۳ درصد در رتبههای بعدی قرار دارند و به نحو کم رنگتری جلوه داده شدهاند.
ایران در کتابهای درسی از تاریخ ۴۴۳۱ تا پیروزی انقلاب اسلامی