دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی
۷۶-۱۳۷۵
۱۷۰ ص
کتابنامه
دف پژوهش بررسی اوضاع گیلان و دیلمان در سدههای نخستین اسلامی است. روش پژوهش کتابخانهای است. یافتهها نشان میدهد که گیلانیان و دیلمیان تا دو قرن و نیم پس از ظهور اسلام بر کیش نیاکان خود یعنی زرتشتی باقی مانده بودند. آنان که روان ت╩ثیرپذیر و غلبه ناپذیر خود را محفوظ نگه داشته بودند در رویارویی با علویان زیدی به گونهای دیگر عمل کردند و سرانجام به صورت مسالمتآمیزی به اسلام روی آوردند. دیلمیان که از جمله آخرین ایرانیان بودند که به دین اسلام درآمدند، جزو نخستین کسانی بودند که در عالم اسلام مکرر به تحصیل استقلال برخاستند. این امر در سیاست با تشکیل سلسلههای مستقل محلی و در دین با قبول مذهبی غیر از مذهب تسنن که دین رسمی دنیای اسلام محسوب میشد تحقق یافت. دیلمیان بعد از آشنایی با اسلام با ت╩ثیراتی که اسلام بر جهان بینی آنها داشت از منطقه خود بیرون آمدند. سلالههای سالاریان که آذربایجان کنونی را به زیر سلطه خود درآوردند، زیاریان که در گرگان حکومت میکردند و آل بویه که مرکز خلافت عباسی را بنیان نهادند اصلا" دیلمی یا گیلانی بودند
گیلان و دیلمان در سدههای نخستین اسلامی از مقاومت تا قبول اسلام