تأثیر عملیات پیرسازی و فرآیند اصطکاکی اغتشاشی بر ریزساختار و خواص مکانیکی آلیاژ منیزیم ۹۱AZ
[پایاننامه]
/سعید حسینیکیا
: مهندسی مواد
، ۱۳۹۶
۸۳ ص
چاپی - الکترونیکی
کتابنامه در آخر پایان نامه
کارشناسی ارشد
گرایش جوشکاری
۱۳۹۶/۱۱/۰۰
دانشگاه صنعتی سهند
در سالهای اخیر آلیاژهای پایه منیزیم به علت داشتن خصوصیات مکانیکی منحصر بفرد از جمله استحکام به وزن بسیار بالا مورد توجه صنایع مختلف از جمله صنایع هوا و فضا، صنایع نظامی و اتومبیلسازی قرار گرفته است .در این میان آلیاژC۹۱AZ کاربردیترین آلیاژ ریختگی پایه منیزیم بوده و تقریبا ۹۰ درصد از قطعات ریختگی منیزیم با استفاده از این آلیاژ تولید میشوند .انجام فرآیند اصطکاکی اغتشاشی (FSP) باعث بهبود ریزساختار و خواص مکانیکی آلیاژAZ۹۱C میگردد .از سوی دیگر انجام عملیات حرارتی محلول سازی و پیرسازی نیز خواص این آلیاژ را بهبود میبخشد .بر این اساس در این پایاننامه تأثیر ترکیبی و همزمان عملیات حرارتی T۶ و فرآیند FSP و همچنین محیط انجام فرآیند بر ریزساختار و خواص مکانیکی آلیاژAZ۹۱C بررسی شده است .به این منظور پس از آماده سازی قطعات و ابزار مناسب، ابتدا دو نمونه خام آلیاژAZ۹۱C تحت فرآیند FSP در هوا و زیر آب قرار گرفتند .دو نمونهی دیگر از این آلیاژ نیز ابتدا تحت عملیات حرارتی T۶ قرار گرفته و سپس فرآیند FSP در هوا و زیر آب بر روی آنها انجام شد و در نهایت دو نمونه دیگر محلول سازی شده و تحت فرآیند FSP در هوا و زیر آب قرار گرفته و سپس تحت عملیات پیرسازی قرار گرفتند .عملیات محلول سازی برای نمونهها در دمای ۴۱۵ به مدت ۱۶ ساعت و عملیات حرارتی پیرسازی در دمای ۱۶۸ به مدت ۱۸ ساعت انجام شد .فرآیند FSP نیز با سرعت دورانی ۱۴۰۰ rpm و سرعت خطی mm/min ۴۰ بر روی نمونههای عملیات حرارتی شده و بدون عملیات حرارتی انجام گرفت و ریزساختار نمونهها توسط میکروسکوپهای نوری و الکترونی روبشی و خواص مکانیکی آنها با انجام آزمون کشش استاندارد و ریزسختی سنجی مورد بررسی قرار گرفت .مطالعات ریزساختاری نشان میدهد که انجام فرآیند FSP در زیر آب و هوا باعث انحلال و خرد شدن رسوبهای در ناحیه همزده برای نمونههای خام و پیرسخت شده قبل از فرآیند میشود .همچنین انجام عملیات حرارتی بعد از فرآیند FSP منجر به پخش یکنواخت رسوبهای میشود .فرآیند FSP موجب ایجاد یک ریزساختار همگن بسیار ریزدانه به دلیل وقوع تبلور مجدد دینامیکی میشود، بطوریکه متوسط اندازه دانه در ناحیه همزده برای نمونههای FSP شده در زیر آب به حدود ۵ m میرسد که حدود ۲۸ برابر کوچکتر از اندازه متوسط دانه در آلیاژ ریختگی AZ۹۱C است .با انجام آزمایشهای مکانیکی مشخص گردید که به دلیل ریزدانه شدن و پخش همگن رسوبهای پیوسته و ناپیوسته در ناحیه همزده، بیشترین سختی و استحکام کششی مربوط به نمونه پیرسازی شده پس از فرآیند FSP در زیر آب است، بطوریکه متوسط استحکام نهایی این نمونه به حدود MPa ۳۸۳ و متوسط ریزسختی به ۱۲۰ ویکرز میرسد که در مقایسه با ماده خام ریختهگری شده بیش از دو برابر افزایش یافته است
رسوب های B
عملیات حرارتی ۶T
آلیاژ AZ۹۱C
فرآیند FSP
حسینیکیا، سعید
سعید، توحید، استاد راهنما
مصطفیپوراصل، امیر، استاد راهنما
ایران
20230912
مواد،۷۰۵۲۹،۱۳۹۶
تأمیزینم ژایلآ یکیناکم صاوخ و راتخاسزیر رب یشاشتغا یکاکطصا دنیآرف و یزاسریپ تایلمع ریث ۱۹AZ.pdf