From Commodity Aesthetics to Marketing Aesthetics:
[Thesis]
Bayar, Özlem
The Sense of Aesthetics in Advertisements and Its Role on Commodity Fetishism
Özkaya, Betül
Marmara Universitesi (Turkey)
2019
206
Master's
Marmara Universitesi (Turkey)
2019
Meta fetişizminin hüküm sürdüğü toplumlarda ihtiyacın karşılanması ikincil düzeye taşınarak -mış gibi ihtiyaç görüngüleri oluşturulmaktadır. Bu yapay ihtiyaçların tüketim döngüsüne sokulması, üretimin tüketim tarafından ikame edilmesi de postmodern evrimsel sürecin başat özelliklerindendir. Postmodern ekonomik süreç içinde esas üretici olan bireyin en belirgin yaşadığı sorun ise yarattığı ürünün piyasaya adım atar atmaz kendini özgürleştirerek esas üreticisi insan üzerinde hâkimiyet kurmaya çalışmasıdır. Kullanım değerinden sıyrılıp değişim değeri içinde yer edinmeye çalışması aşamasında metaya dönüşen yaratıcı emek beraberindeki tüm toplumsal süreçlerden kendini sıyırmaktadır. Emek, tamamen şeyler arası ilişkinin bir ibaresi haline geldiği noktada da fetişist bir kimliğe bürünerek karşısındaki insanın adlandırmasına göre pek çok anlam taşıyan olağanüstü bir güç sahibi haline gelmektedir. Kapitalist tüketim anlayışı dâhilinde ihtiyaç fazlası/dışı ürünlerin tüketimi vasıtasıyla deneyim ve farklılık tüketmeyi hedefleyen tüketici kendi yarattığı ürünün boyunduruğu altında kalmaktadır. Metaya mahkûm olan birey iflah olmaz bir doyumsuzluğun pençesine düşerek daimi bir tatminsizlik yaşamaktadır. Bu noktadan hareket ederek hazırlanan çalışmanın literatür aşamasında meta estetiği, pazarlama estetiği ve meta fetişizmi ile ilgili görüşler ve çalışmalar teorik olarak ele alınmış olup reklamın estetik ve meta fetişizmi ile ilişkisine değinilmiştir. Çalışmanın uygulama bölümünde ise estetiğin tüketici için değeri ile estetik yönden beğeni kazanan ve pazarlama estetiği ile işlenen bir metanın reklamlar vasıtasıyla nasıl fetişleştirildiği ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Derinlemesine görüşme tekniğinin kullanıldığı araştırmada pazarlama ve reklamcılık alanında uzman 5 kişi ile yapılan yüz yüze görüşmelerden elde edilen bulgular değerlendirilmiştir. Yapılan araştırma neticesinde araştırmanın argümanlarının doğrulandığı tespit edilmiştir.