Government Incentives for Increasing Registered Employment and Contribution to Employer
[Thesis]
Koç, Yahya Kemal
Ertan, Emre
Marmara Universitesi (Turkey)
2019
142
Master's
Marmara Universitesi (Turkey)
2019
Kayıtdışı istihdam tüm dünyada olduğu gibi Türkiye için de büyük risk taşımaktadır. Kayıtdışı istihdamın nedenlerinden biri de sosyal güvenlik primlerinin yüksekliğinden kaynaklı işçilik maliyetinin artışıdır. İşçilik maliyetini azaltmak adına teşvik adı altında kayıtlı çalışan primlerinin bir kısmı hazine veya işsizlik sigortası ödeneği tarafından karşılanmaktadır. Ekonomik aktörlerin davranışlarını yönlendirmeyi amaçlayan teşvikler iktisadi politikada önemli araçlardan biridir. Bu kapsamda teşvikler, işçilik maliyetini azaltarak kayıtlı istihdamın artmasına yardımcı olarak üretim kapasitesinin artması ve geri kalmış bölgelerin gelişmesine de katkıda bulunacaktır. Çalışmanın amacı Türkiye'de uygulanan teşvik sistemlerinin analizi yapılarak kayıtlı istihdamı arttırmaya ve işveren üzerindeki işçilik maliyetinin azaltmaya yönelik etkinliğinin arttırılmasının sağlanmasıdır. Bu çerçevede, teşviklerin mali etkinliği, kayıt dışı istihdamı azaltmaya ve işçilik maliyetinin azaltılması rollerine dair tespitler ile ilgili literatür taraması yapılmış uygulanan teşvik politikaları ile programlar incelenmiştir. Bu çalışmada ayrıca Türkiye'de uygulanan sigorta prim teşviklerinin kanuni dayanakları, uygulama esasları ve diğer uygulamalar irdelenmiştir. Türkiye' de söz konusu çerçevede fazla miktarda prim desteği uygulamaya girmiştir. 2017' den itibaren tali yasal hazırlıkları sürmekte olan desteklerle beraber toplamda on altı adet prim desteği yürürlüktedir. Söz konusu destekler, belirlenen hedef çerçevesinde yerel, ulusal ve avantajlı konumda olmayan çalışanlara, pozitif ayrımcılık uygulaması sebebiyle kadınlara, mesleki yönde belge sahibi olmaya özendirici olmak için uzmanlara ve belirli iş alanlarına yönelik olarak planlanmıştır. Günümüzde uygulanan mevcut teşvik sistemlerinin temelde bölgesel önceliklere dayandırıldığı görülmektedir. Bu duruma ek olarak, eğitim, sağlık ve alt yapı yatırımları gibi kamu yararının yüksek ve öncelikli olduğu yatırımları da teşvik edecek ve destekleme amacı güden sektör ayrımlarına da önem verilmektedir.