Enformasyon Teknolojisiyle Evden Tele çalışma Türkiye'De Hizmet sektörü üzerinden Bir Inceleme
[Thesis]
Turan, Başak Özer
Kaşka, Selmin
Marmara Universitesi (Turkey)
2019
143 p.
Master's
Marmara Universitesi (Turkey)
2019
Bu tez çalışmasında enformasyon teknolojileri aracılığıyla hizmet sektöründeki bazı işlerin evden yapılması ele alınmıştır. Evden çalışmanın sanayi öncesi döneme dek giden uzun bir geçmişi vardır. Sanayi sonrası dönemde ise bilgi ve iletişim teknolojilerinde meydana gelen yenilikler ile evden çalışma farklı bir nitelik kazanmıştır. Sanayi sonrası ya da enformasyon toplumu gibi kavramlarla adlandırılan bugünkü toplumda teknolojideki değişmeler nedeniyle meydana gelen dönüşüm, sanayi toplumunda yerleşik hale gelen sabit işyeri anlayışını da değiştirmeye başlamıştır. Esnek çalışma pratiklerinden biri olan evden tele çalışmayı çeşitli yönleriyle incelemeyi amaçlayan bu tezde evden tele çalışmayla işyeri ve ev arasındaki sınırın kaybolmasının çalışma hayatında ve toplumsal hayatta yarattığı bazı etkiler üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda Türkiye'de evden çalışanlar üzerinde bir alan araştırması yapılmış, evden tele çalışan 20 kişi ve evden tele çalışanları istihdam eden uluslararası aracı bir firma yetkilisi ile görüşülmüştür. Bu görüşmeler sonucunda evden tele çalışanların iş tatmininin yüksek olduğu görülmüştür. Evden tele çalışmanın sağladığı mekânsal esneklik, çalışanlara işyeri kurallarından uzakta daha rahat bir çalışma ortamı sunarken, uzun ve belirsiz çalışma saatlerinde çalışmaya neden olmuaktadır. Evden tele çalışanların güvencesiz çalıştıkları ve iş yaşamında büyük bir belirsizlikle karşılaştıkları sonucuna varılmıştır. Evden tele çalışmanın toplumsal cinsiyet rolleri ile ilgili boyutu da gözlenmiş, görüşmelerde bu çalışma biçiminin ev/özel alan ile özdeşleştirilen kadınların yerleşik toplumsal cinsiyet rollerini pekiştirdiği, kamusal alan ile özdeşleştirilen erkeklerin evden çalışmasının ise çalışma olarak algılanmadığı ortaya çıkmıştır. Genel olarak çalışma hayatında hızla artmakta olan esnekleşme uygulamalarının getirdiği güvencesizliğe maruz kalmalarının yanısıra evden tele çalışma ile ilgili yasal düzenlemelerdeki boşluklar ve eksiklikler evden tele çalışanların bir takım haklara erişmelerini engellemektedir. Bu nedenler doğrultusunda evden tele çalışanlar bu çalışma şeklini geçici bir çalışma şekli olarak görmektedirler.