Sosyal Medyada Tüketim Kültürünün Yansımaları: Instagram'da Moda Bloggerları Üzerine Bir Inceleme
[Thesis]
Bahçecioğlu, Elif Hatice
Ateşalp, Selin Tüzün
Marmara Universitesi (Turkey)
2019
206 p.
Master's
Marmara Universitesi (Turkey)
2019
Tüketim, günümüzde ekonomik, sosyal ve kültürel bağlamda gündelik hayatın merkezinde yer alarak, modayı belirleyici kılmakta, yaşam tarzları oluşturmakta, cezbedici ürünlerle estetize edilmiş bir yaşam sunmaktadır. Kullanım değerinden ziyade değişim değerinin önem kazandığı tüketim kültüründe, artık temel ihtiyaçlar değil kısa süreli haz ve tatmini sağlayacak ürünler öne çıkmaktadır. Bu durum tüketimin zorunlu gereksinimlerden öte prestij sağlamak ve belli bir statü kazanmak amacıyla yapılan harcamalar olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda çalışmanın birinci bölümde tüketim kültürüne ilişkin kuramsal yaklaşımlar ele alınmıştır. Gündelik hayatın estetize edilmesi, tüketim ve moda arasındaki ilişki, yaşam tarzı ve yeni kültür aracıları kavramları, reklam ve gösterge-imaj bağlantısı tüketim kültürü üzerinden anlaşılmaya çalışılmıştır. Son yıllarda ise sosyal medya platformlarında tüketim kültürünün yansımaları dikkat çekmektedir. Günümüzde tüketim pratikleri sosyal medyanın hayatımıza girmesiyle birlikte dönüşmüş ve yeni bir boyut kazanmıştır. Sosyal medya platformlarının gelişimi, tüketim pratiklerini açık ve gösterişçi bir biçimde ön plana çıkarmaktadır. Günümüzde kullanıcılar, gündelik hayatlarını tüketim etrafında şekillendirmekte ve tüketim pratiklerini sosyal medya platformlarında görünür kılmaktadır. Sosyal medyada sergilenen tüketim pratikleri vasıtasıyla bireyler, yaşam tarzlarını sergilemekte ve kimliklerini bu pratikler vasıtasıyla inşa etmektedir. Sosyal medya bir yandan ürünlerin teşhirini yapmak amacıyla ticari işletmelerin hizmetine sunulurken bir yandan da içeriği metalaştırarak tüketim kültürüne işlerlik kazandırmaktadır. Bunun yanı sıra sosyal medyanın mülkiyet yapısı göz önünde bulundurulduğunda büyük holdinglerin egemenliğinde olduğu görülecektir. Dolayısıyla kapitalizmin çıkarlarına hizmet etmektedir. Bu çerçevede ikinci bölümde sosyal medyanın kültürel, sosyolojik ve ekonomik boyutlarından yola çıkarak tüketim kültürüyle bağlantısı anlatılmış ve görsel kültür açısından önemine değinilmiştir. Son bölümde ise bir sosyal medya platformu olan Instagram, araştırma evreni olarak seçilmiştir. Instagram'da açığa çıkan tüketim faaliyetleri ise yoğun takipçi kitlesine sahip olan moda bloggerları üzerinden incelenmiştir. Bu incelemelerde netnografik araştırma kapsamında, çalışmanın ihtiyacına göre katılımcı gözlem, içerik analizi ve metin analizi yöntemleriyle bir uygulama gerçekleştirilmiştir. Bu uygulamada moda bloggerlarının tüketim faaliyetleri, markalı ürünlere dayanan lüks bir yaşam tarzını oluşturduğu sonucuna varılmıştır.