Post-Revolutionary Iranian Women Based on Islam and Feminism
[Thesis]
Sekmen, Nermin
Butter, Mutay Den
Marmara Universitesi (Turkey)
2019
125 p.
Master's
Marmara Universitesi (Turkey)
2019
Bu tez, 1979 İran Devrimi sonrasında, kadınların toplum ve devlet içerisindeki konumuna odaklanmaktadır. İran'da kadınlar, geleneksel İslami bir toplum yapısı içerisinde, toplumsal cinsiyet eşitsizliğine maruz kalmaktadırlar. İran'da toplumsal cinsiyet eşitliğinin görece sağlandığı tek zaman dilimi Pehlevi Hanedanlığı zamanında olmuştur. Pehlevi hanedanlığı sırasında, kadınların toplum içerisindeki ikincil konumu yükseltilmeye çalışılmış ve bunun sonucunda kadınlara bazı hak ve özgürlükler verilmiştir. Eğitim, aile, siyasal ve sosyal alanların çoğunu kapsayan bu haklara, İslam'a aykırı olduğu düşüncesiyle en çok din adamları karşı çıkmıştır. Fakat, 1978-1979 yıllarını kapsayan İslam Devrimi hareketine kadınlar çok büyük destek vermişlerdir. Devrim sırasında Ayetullah Humeyni'nin çağrısı üzerine siyah çarşaflarını giyip yollara dökülen kadınlar, devrimin simgesi olmuşlardır. Kadınlar, devrime büyük destek vermelerine rağmen, devrimden sonra İslami rejim tarafından birçok alanda kısıtlanmışlardır. Bu çalışmada İranlı kadınların devrimden sonra kaybettikleri haklar ve devlet tarafından toplum içerisindeki belirlenmiş olan rolleri açıklanmıştır. Birçok kadın, devrimden sonra yapılan haksızlıklara kayıtsız kalmamış ve ülkede pek çok direniş hareketi başlamıştır. Bu hareketler bazen sokaklarda yapılan eylemler olarak , bazense sessiz bireysel eylemler olarak kendilerini göstermişlerdir. 1990'larda ise İran'da İslami feminizm hareketi doğmuş ve kadınlar İslam'ın ana kaynağı olan Kur'an'ı Kerim'i kendileri yorumlamaya başlamıştır. Böylelikle İran'da, İslam'ın eril bir tahakküm olarak kadınlar üzerinden gerçekleştirilmek istendiği anlaşılmıştır. İran kadınları hakkında birçok çalışma ve araştırma yapılmıştır. Bu çalışmanın literatüre katkısı ise, İranlı kadınların sonucunda zarar göreceklerini bildikleri bir devrime neden ve hangi amaçla destek verdikleri konusuna ışık tutmasıdır.