بررسی شیوع تجربه استیگما و عوامل موثر بر آن در بیماران مبتلا به آلوپسی ارئاتا مراجعه کننده به بیمارستان رازی، دانشگاه علوم پزشکی تهران،در سال ۱۴۰۱
[پایان نامه]
نفیسه عابدینی لاکسار
دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده پزشکی
۱۴۰۱
۶۶ص.
دکتری پزشکی عمومی
۱۴۰۲/۰۱/۱۵
۱۸
آلوپسی آره آتا یک نوع ریزش موی شایع، التهابی و غیراسکارگذاراست.تظاهرات بالینی این بیماری به شکل های مختلف، از جمله ضایعات کوچک گرد باحدود مشخص تا ریزش کامل موهای بدن و سر در بیماران قابل مشاهده است. بیماران گروه های سنی ، جنسی و نژادی مختلفی را شامل میشوند و ممکن است به سبب ماهیت غیر قابل پیش بینی بیماری خود که در حال حاضر درمان قطعی برای آن وجود ندارد ، احساس ناامیدی را تجربه کنند. علت این بیماری به طور کامل شناخته شده نیست ، اگرچه ممکن است تا حدودی در ارتباط با از دست دادن امتیاز ایمنی بدن در فولیکول مو ، تخریب فولیکول مو به واسطه سیستم ایمنی بدن و تنظیم مجدد مسیرهای التهابی باشد. بیماران مبتلا به طور مکرر دچار اختلالات قابل توجه روانشناختی و عزت نفس می شوند و احتمالاً بیشتر از سایر افراد از بیماری های روانپزشکی رنج میبرند.بیماران اغلب به دلیل تاثیرات ظاهری این بیماری احساس ضربه و طرد اجتماعی را تجربه میکنند و ازنظرابتلا به بیماری های روحی روانی خطر بالاتری دارند.الوپسی اره اتا شایع ترین اختلال اتوایمیون و دومین علت شایع ریزش مو (بعد ازالوپسی اندروژنیک)است وبا بیماری های همراه روانپزشکی از جمله افسردگی ، اضطراب و اختلالات خودایمنی مانند اتوپی، ویتیلیگو و بیماری های تیروییدی همراهی دارد و با افزایش بار جهانی بیماری همراه است. استیگما به معنی درک منفی نسبت به فرد به دلیل تفاوت درک شده از او به نسبت جمعیت عادی جامعه تعریف میشودشکل ظاهری و جذابیت جسمی اهمیت ویژه ای در ساختار اجتماعی امروز دارد. به همین دلیل مشکلات مو ، که نقش مهمی در جذابیب فیزیکی دارد ، ممکن است مسائل روانی و اجتماعی قابل توجهی را برای افراد ایجاد کند. به تعریف دیگر استیگما عبارت است از حالت منزوی ، حاشیه نشینی و نادیده گرفته شدن توسط عموم مردم به دلیل بیماری یا نشانه های ان در شخص. بیماری های مو وقتی باعث تغییرات چشمگیری در شکل ظاهری شوند ، میتوانند موجب استیگماتاسیون شوند. بنابراین ، استیگما به یک مسئله مهم روانشناختی در بیماران مبتلا به بیماری های مو تبدیل می شود. تعدادی از مطالعات وجود دارد که به بررسی استیگما ، خصوصاً ناشی از پسوریازیس می پردازد ؛ با این حال ، فقط تعداد محدودی از مطالعات وجود دارد که احساس استیگما را در بیماران مبتلا به بیماری های مزمن پوستی مختلف از جمله الوپسی ارئاتا بررسی می کنندالوپسی اره اتا اگرچه تهدید کننده زندگی نیست و درد و خارش قابل توجهی ایجاد نمی کند ، اما با استرس عاطفی قابل توجه و اعتماد به نفس پایین همراه است. چنین افکار منفی همچنین ممکن است منجر به کاهش قابل توجه کیفیت زندگی شود در این مطالعه ، هدف ما اندازه گیری استیگما درک شده و شدت و عوامل موثر بر آن، درجمعیتی از بیماران الوپسی اره اتا مراجعه کننده به بیمارستان رازی به عنوان نمونه ای ازجامعه با توجه به شرایط خاص فرهنگی اجتماعی کشور و ارزیابی تاثیر عوامل دموگرافیک و بالینی بر میزان استیگمای درک شده میباشد.خلاصه روش اجرا و شیوه های تحلیلدراین مطالعه که یک مطالعه مقطعی با هدف بررسی استیگما و عوامل موثر در ان در بیماران الوپسی اره اتا مراجعه کننده به بیمارستان رازی در سال ۱۴۰۱ میباشد، برای همه بیماران فرمی شامل سن، مدت بیماری، جنسیت، سطح تحصیلات، وضعیت تأهل، سابقه بیماری روانی و جسمی قبلی و وضعیت اشتغال تکمیل شد. کیفیت زندگی و انگ درک شده در بین بیماران به ترتیب با استفاده از پرسشنامه) DLQI(dermatology quality life index I (شاخص کیفیت زندگی درماتولوژی) و پرسشنامه(feeling of stigmatization questionnaire) FSQ (پرسشنامه احساس انگ ارزیابی شده و به بررسی شیوع استیگما و عوامل موثر بر ان پرداخته شد. روش نمونه گیری به صورت random quata بود واطلاعات پرسشنامه توسط نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شد. به منظور براورد میانگین ها و فاصله اطمینان از نرم افزار spss استفاده شد. مقدار p value<0.05معنی دار در نظر گرفته شد و نتیجه در غالب پایان نامه ارائه شد.نتایج: تعداد 97 بیمار الوپسی اره اتا وارد مطالعه شدند که از این تعداد 49 نفر خانم و48 نفر اقا بودند.حداقل سن بیماران در این مطالعه 16 سال و حداکثر75 سال بود.میانگین سنی بیماران 31.5 سال بود.میانگین شیوع تجربه استیگما (شاخصFSQ) در کل جامعه مورد بررسی برابر106.58 با انحراف معیار28.23.و دامنه33تا 198 می باشد.میزان شیوع استیگمای شديد و متوسط و خفيف به ترتيب 10.31%، 55.67% و 34.02% بود. همچنین در بین ابعاد 6گانه استیگما بیشترین میزان استیگمای تجربه شده مربوط به فاکتور 1( Anticipation of rejection) میباشد که مربوط به بعد احساس عدم پذیرش در اجتماع است و کمترین میزان مربوط به فاکتور 5(possitive attitude) میباشد که نگرش مثبت در مورد بیماری را مورد بررسی قرار میدهد.یافته های این مطالعه نشان داد که تجربه استیگما یافته شایعی در بیماران مبتلا به الوپسی اره اتا میباشد که شدت این تجربه در بیماران با جنسیت مونث(0.000sig. )،با سابقه اختلال روان شناختی(افسردگی-استرس)(0.00 sig.)،مبتلا به فرم های شدید بیماری(0.00sig)،با وضعیت در حال ریزش مو(sig 0.034) و در همراهی با از دست دادن موهای بدن(0.04 sig. )، بیشتر می باشد و با سایر عوامل از جمله سن،مدت زمان بیماری ،تحصیلات،وضعیت تاهل،وضعیت اشتغال،وضعیت بیماری،نوع الوپسی،درگیری ناخن،سن شروع بیماری و محل زندگی رابطه معنی داری نداردهمچنین میزان اختلال در کیفیت زندگی با میزان استیگمای تجربه شده توسط بیماران ارتباط مستقیم دارد که با توجه به انالیزهای اماری این ارتباط معنی دار میباشد(0.00 sig)بحث: نتایج مطالعه ما با مطالعات قبلی همسویی دارد و نشان میدهد بیماران الوپسی اراتا در ایران نیز درجات بالایی از استیگما را تجربه میکنند و با توجه به این یافته نیاز است از نظر اموزش به افراد جامعه و در دسترس قرار دادن مشاوره های روانشناختی به بیماران الوپسی آرئاتا توجه ویژه ای گردد.نتیجه گیری نهایی:این مطالعه نشان میدهد که بیش از نیمی از بیماران آلوپسی آره آتا سطح متوسط تا شدید استیگما را تجربه کرده اند و میزان استیگمای درک شده بامیزان اختلال در کیفیت زندگی ارتباط معنی داری دارد و با توجه به این یافته که بیشترین میزان استیگمای درک شده مربوط به فاکتور 1 که مربوط به احساس عدم پذیرش در اجتماع میباشد بود، تمرکز بر اموزش جامعه بر این بعد اهمیت بیشتری دارد. نتایج مطالعه ما با مطالعات قبلی مطابقت دارد و نشان می دهد که بیماران آلوپسی آره آتا در ایران نیز درجات بالایی از استیگما را تجربه می کنند و در مقایسه با سایر بیماری های پوستی مورد مطالعه مانند ویتیلیگو، تجربه استیگما در بیماران آلوپسی آره آتا بیشتر است