بررسی ارتباط سن سلامتی (Fitness age) و سن ذهنی (Subjective age) با وضعیت شناختی و تغییرات تصویربرداری برپایه BALI دربیماران روانپزشکی (دوقطبی) بالای ۵۰ سال در سال۱۳۹۹-۱۴۰۰
[پایان نامه]
محدثه رضائی
دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده پزشکی
۱۴۰۱
۱۰۱ص.
دکتری پزشکی عمومی
۱۴۰۱/۰۷/۱۴
۱۸
اختلال دوقطبی نوعی اختلال شایع خلقی است که بیش از 1% از جمعیت جهان را تحت تاثیر قرار می دهد. اختلال دوقطبی زمینه ی وراثتی قوی دارد، شروع اختلال دوقطبی معمولاً با علائم غیراختصاصی، بیثباتی خلقی یا یک دوره افسردگی مشخص میشود. اختلالات دوقطبی منجر به اختلالات شناختی، عملکردی و افزایش مرگ و میر، به ویژه در اثر خودکشی و بیماری های قلبی عروقی می شود. اختلال شناختی نیز می تواند در صورت پیشرفت به بیماری زوال عقل تبدیل گردد. افرادی که سبک زندگی فعالتری دارند در تستهای شناختی از جمله حافظه و عملکرد اجرایی بهتر عمل میکنند و مشخص شده است که فعالیت فیزیکی بالاتر می تواند به کاهش خطر ابتلا به زوال عقل منجر شود.از سوی دیگر فعالیت فیزیکی و آمادگی جسمانی با افزایش سن و بیماری های روانی و جسمانی کاهش مییابدکه یکی از این بیماری ها ،بیماری زوال عقل می باشد.از سوی دیگر نوع درک افراد از سن خود به ویژه در سنین بالا، بر سلامت روانی، عملکردهای شناختی و رضایت از زندگی موثر است و یکی از عوامل مثبت مؤثر بر سن ذهنی افراد توجه زیاد به ارتقای آمادگی جسمانی می باشد که با ارزیابی آمادگی جسمانی در بیماران با سابقه بیماری دوقطبی می توان با برنامه ریزی توانبخشی بهتر برای جلوگیری از اختلالات شناختی گام برداشت .همانطور که مشخص است فعالیت فیزیکی اثر مثبتی بر سن ذهنی افراد دارد همچنین با کاهش ریسک بیماری قلبی عروقی و چاقی به عنوان ریسک فاکتورهای محتمل در بهبود اختلال شناختی همراه است. از سوی دیگر بهبود وضعیت سلامت جسمانی می تواند به داشتن شرایط روانی بهتر در این بیماران کمک کند. (1)فاکتورهای سن ذهنی و سن سلامتی با توجه به نقشی که در پیشگیری از اختلال شناختی و زوال عقل دارند باعث ایجاد تغییراتی در مغز شوند . در این مطالعه سعی شده است ارتباط فاکتورهای سن ذهنی و سن سلامتی با تغییرات مغز بر اساس BALI (Brain Atrophy Lesion Index) سنجیده شود.روش اجرا:•تعداد بیماران : 46 بیمار با اختلال دوقطبی(24 بیمار مبتلا به اختلال دو قطبی،22 بیمار مبتلا به اختلال دوقطبی همراه با اختلال شناختی)•سال مطالعه : 1399-1400 •نحوه ی انتخاب افراد مطالعه : بر اساس مصاحبه و سوالات بر پایه CIDI و معیارهای تشخیصی DSM5 توسط روانپزشک •گام های اجرایی پژوهش:شروع : با سوال در خصوص سن ذهنی گام دوم: تست شناختی MOCA گام سوم : تست های سن سلامتی heart rate at rest,target heart rate, Timed Up and Go, Six-minute walk test , Chair sit and reach test, hand grip, Sit to Stand testگام نهایی: تصویربرداری مغزی برپایه BALIیافته ها:در این پژوهش مشخص شد که سن ذهنی پیش بینی کننده معکوس (ß=-0.42 و P value=0.045) و سن سلامتی پیش بینی کنندۀ مستقیم (ß=0.35 و P value= 0.026) وضعیت شناختی در بین بیماران است. همچنین نشان داده شد که در بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی متغیر تاثیرگذار در وضعیت شناختی سن ذهنی(ß=-0.75 و P value= 0.022) و در بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی با اختلال شناختی سن سلامتی (ß=0.51 و P value= 0.050) است. همچنین سن تقویمی پیش بینی کننده مستقیم (ß=0.50 و P value=0.031) تغییرات تصویربرداری مغزی در بین بیماران است. بین سن تقویمی و حوزه (Abstraction)موکا و همچنین نمره کل وضعیت شناختی رابطۀ معکوس و از نظر آماری معنادار مشاهده می گردد.بین سن ذهنی و مولفه های (Visuospatial) ، (Attention) ، (Abstraction) و (Delay Recal) موکا و همچنین نمره کل وضعیت شناختی رابطۀ معکوس و از نظر آماری معنادار مشاهده می گردد. 6MWT، Sit to Stand و دینامومتر سن سلامتی با وضعیت شناختی رابطۀ آماری معناداری را با مولفه های ((Visuospatial ، ((Attention ، ((Abstraction و ((Language و Orientation)) موکا ارتباط آماری معنادار نشان می دهند.بین سن تقویمی و مولفه های GM-SV، DWM، PV، IT تغییرات تصویربرداری مغزی از نظر آماری رابطۀ معنادار و مستقیم مشاهده می گردد. دو شاخص Chair sit and reach test و Sit to Stand سن سلامتی و تغییرات تصویربرداری مغزی رابطۀ آماری معناداری را نشان میدهند، شاخص Chair sit and reach test با مولفه های DWM و نمره کل تغییرات تصویربرداری مغزی و شاخص Sit to Stand با مولفه GA ارتباط آماری معنادار نشان می دهند.نتیجه گیری:در مطالعه ای که انجام دادیم مشخص شد که در بیماران مبتلا به اختلال دو قطبی با کاهش سن ذهنی،عملکرد شناختی بهتر میشود.همچنین در مورد سن سلامتی و آمادگی جسمانی طبق بررسی های صورت گرفته مشخص شد که هر چه فعالیت فیزیکی افراد افزایش یابد،وضعیت شناختی آنها بهبود می یابد و بر اساس ارتباطی که بین سن ذهنی و سن سلامتی و ضایعات مغزی یافت شد،هرچه بیماران سن ذهنی کمتر و فعالیت فیزیکی بیشتری داشتند،ضایعات مغزی در آنها به طور واضحی روند کاهشی دارد.