بررسی فراوانی آسیب حاد کلیه در کودکان بستری در مرکز طبی کودکان به علت ابتلا به بیماری کووید-۱۹ طی فروردین ۱۳۹۹ تا شهریور ۱۴۰۰
[پایان نامه]
نگین ولیعهدی
دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده پزشکی
۱۴۰۱
۶۰ص
دکتری تخصصی
بیماری های کودکان
۱۴۰۱/۰۸/۱۲
هدف: بیش از دو و نیم سال از نخستین گزارشات پاندمی کووید 19 در سرتاسر جهان می گذرد و همچنان این ویروس در حال انتشار و گرفتن قربانیان بسیار است. در ابتدا از شایعترین تظاهرات حین بروز اولیه ی آن ، تب و علایم تنفسی بوده ، ولی به تدریج طی ملاحظات بالینی به عمل آمده در این مدت ، درگیری بسیاری از ارگان های بدن دیده شده است . که از جمله آنها میتوان به آسیب حاد کلیه ( Acute Kidney Injury ) اشاره کرد . آسیب حاد کلیه به کاهش سریع عملکرد کلیه اطلاق می شود که نتیجه آن احتباس مواد ازته و اختلال بیوشیمی خون است به طوری که افزایش کراتینین سرم از ویژگی های آن محسوب می شود. در بین تمامی گروه های انسانی کودکان نقش ویژه ای دارند ، اگرچه میزان مورتالیتی ناشی از این ویروس در کودکان کمتر از بزرگسالان دیده شده ولی لازم به ذکر است که کودکان می توانند ناقل باشند و بر همین اساس بررسی موارد مختلفی از کودکانی که مبتلا و در بیمارستان بستری شده اند ، جهت کاهش انتقال و بروز بیماری در سطح جامعه در تمام رده های سنی ، ضرورت می یابد. فلذا ما بر آن شدیم تا شیوع آسیب حاد کلیه در کودکان بستری به علت ابتلا به کووید- 19 را در بازه زمانی مشخص حین پاندمی ویروس در مرکز طبی کودکان مورد ارزیابی و بررسی قرار دهیم ، تا با در نظر گرفتن شیوع و شدت آسیب حاد کلیوی در این بیماران ، بروز آسیب های جبران ناپذیر کلیوی را به حداقل برسانیم . امید است یافته های این مطالعه در جهت کاهش عوارض ناشی از ابتلا به این ویروس و کاهش بار بیماری بر کودکان ، خانواده ها و سیستم های بهداشتی- درمانی باشد. مواد و روش ها: مطالعه ی حاضر، به صورت یک مطالعه ی مقطعی گذشته نگر و آینده نگر ( Retrospective and prospective cross sectional study)، با هدف بررسی فراوانی آسیب حاد کلیه در کودکان بستری در مرکز طبی کودکان به علت ابتلا به ویروس کووید-19 طی سال های 1399-1400 انجام گرفت. پرونده ی تمامی کودکان که با تشخیص کووید 19 قبلا در بیمارستان مرکز طبی بستری شده بودند مورد بررسی قرار گرفت . فراوانی آسیب حاد کلیه بر اساس تعریف KDIGO (Kidney Disease Improving Global Outcomes) محاسبه شد. که بر اساس آن شیوع آسیب حاد کلیه ( با تعریف کاهش ناگهانی (در عرض ۴۸ ساعت) در کارکرد کلیه که در حال حاضر به صورت افزایش مطلق در کراتینین سرم بیشتر یا مساوی۰.۳ میلیگرم در دسیلیتر (بیشتر یا مساوی ۲۶.۴ میکرو مول در لیتر)، افزایش درصدی کراتینین سرم بیشتر یا مساوی ۵۰ درصد (۱.۵ برابر از میزان پایه)، یا کاهش برون ده ادراری (اولیگوری اثبات شده یعنی میزان ادرار < ۰.۵ میلی لیتر به ازای کیلوگرم وزن بدن در ساعت به مدت بیش از ۶ ساعت ) محاسبه شد. سپس ارتباط آسیب حاد کلیه با نتایج بالینی (شامل طول مدت بستری در بیمارستان، طول مدت بستری در بخش مراقبت ویژه و مرگ و میر و ...) مورد بررسی قرار گرفت. يافته ها: 140 کودک مبتلا به کووید 19 مورد بررسی قرار گرفتند. 69 بیمار (49.3%) دختر و بقیه پسر بودند. میانگین سنی بیماران مورد مطالعه برابر با 5.58 (+4.86) سال بود. پلی اوری در 5 نفر (3.6%)، الیگوری در 36 نفر (25.7%)، آنوری در 2 نفر (1.4%) از بیماران وجود داشت. تعداد 30 نفر (21.4%) از بیماران دچار آسیب حاد کلیه شدند، از این 30 بیمار، 20 نفر (66.67%) دچار آسیب حاد کلیوی مرحله ی یک، 3 بیمار (10%) دچار آسیب حاد کلیوی مرحله ی دو و 7بیمار (23.33%) دچار آسیب حاد کلیوی مرحله ی سه شدند. 21 نفر (15%) از بیماران وضعیت همودینامیک ناپایدار داشتند. 6 (4.3%) بیمار فوت کردند. سطح کراتینین ماکزیموم (p<0.0001) و سطح کراتینین اولیه (p=0.014) در بیمارانی که دچار آسیب حاد کلیوی شده بودند، به صورت معناداری بالاتر بود، همچنین GFR اولیه (p<0.0001) و GFR مینیموم (p<0.0001) در این بیماران به صورت معناداری پایین تر بود. بیمارانی که دچار آسیب حاد کلیه شده بودند، به صورت معناداری بیشتر تحت انتوباسیون (p<0.0001) و استفاده از هود اکسیژن قرار گرفته بودند (p= 0.019). میزان مرگ در بیمارانی که دچار آسیب حاد کلیوی شدند، به صورت معنی داری بالاتر بود (p= 0.002). همچنین هر چه مرحله ی آسیب کلیه بیشتر باشد، میزان مرگ نیز به صورت معناداری بیشتر می شود (p<0.0001). بین آسیب حاد کلیوی و شرایط ناپایدار همودینامیک از نظر آماری ارتباط معناداری وجود داشت و شرایط همودینامیک ناپایدار در بیماران با آسیب حاد کلیوی شایع تر بود . (p= 0.001) نتيجه گيري: نتایج این مطالعه نشان داد که آسیب حاد کلیه در حدود یک پنجم کودکانی که به علت کووید19 بستری شده بودند، رخ داد. همچنین بیمارانی که دچار آسیب حاد کلیه شده بودند، به صورت معناداری بیشتر تحت انتوباسیون و استفاده از هود اکسیژن قرار گرفته بودند. میزان مرگ در بیمارانی که دچار آسیب حاد کلیوی شدند، به صورت معنی داری بالاتر بود، همچنین هر چه مرحله ی آسیب کلیه بیشتر باشد، میزان مرگ نیز به صورت معناداری بیشتر می شود. بین آسیب حاد کلیوی و شرایط ناپایدار همودینامیک از نظر آماری ارتباط معناداری وجود داشت، شرایط همودینامیک ناپایدار در بیماران با آسیب حاد کلیوی شایع تر بود که این یافته ها نشانگر پیش آگهی بدتر این کودکان در مقایسه با سایرین است.