عنوان

مقایسه اثر بخشی دو روش اسکلروتراپی و لاپاراسکوپی بر دیسمنوره، دیسپارونی، عود مجدد و عوارض ناشی از آن در درمان کیست آندومتریوما تخمدان

۹۸۳۹۸پ

فارسی

مقایسه اثر بخشی دو روش اسکلروتراپی و لاپاراسکوپی بر دیسمنوره، دیسپارونی، عود مجدد و عوارض ناشی از آن در درمان کیست آندومتریوما تخمدان

[پایان نامه]

سمانه محتشمی

دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده پزشکی

۱۴۰۱

۷۳ص

دکتری تخصصی

زنان و زایمان

۱۴۰۱/۰۲/۰۴

اندومتریوز بیماری کلینیکی مزمنی است که در اثر رشد بافت غددی و استرومای اندومتر در خارج از رحم ایجاد می‌شود. نمای ظاهری اندومتریوز از وجود نقاط ریز اندومتریوزی بر روی اعضای لگنی تا کیست‌های بزرگ اندومتریومایی تخمدان که آناتومی لوله‌های رحمی و تخمدان را به هم می‌زنند و ایجاد چسبندگی‌های وسیعی می‌کنند متفاوت است بیماران مبتلا به اندومتریوز ممکن است از دیسمنوره، دیس‌پارونیا، دردهای مزمن لگنی و نازایی رنج ببرند. آندومتریوز از شایع ترین اختلالات ژنیکولوژی است که ۱۰ درصد زنان در سنین تولید مثل به آن مبتلا می‌شوند و شیوع آن در زنان مبتلا به نازایی و درد مزمن لگنی به ۵۰ تا ۶۰ درصد می‌رسد.اندومتریوز بر اساس ظاهر اندازه و عمق ایمپلنت‌های تخمدانی و صفاقی وجود وسعت و نوع چسبندگی‌های آدنکس و میزان محو شدن کلدوساک به چهار stage طبقه‌بندی می‌شود:1. اندومتریوز بسیار خفیف(minimal): بیماری سطحی و ایزوله روی صفاق بدون چسبندگی قابل توجه2. اندومتریوز خفیف(mild): بیماری سطحی و پراکنده روی سطح صفاقی و تخمدانها که جمعاً < cm5 باشد بدون چسبندگی قابل توجه3. اندومتریوز متوسط (moderate): بیماری چند کانونی هم سطحی و هم تهاجم کننده که ممکن است با چسبندگی‌های لوله های فالوپ وتخمدانها همراه باشد.4. اندومتریوز شدید(severe): بیماری چند کانونی هم سطحی و هم تهاجمی شامل اندوتریومای وسیع تخمدانی همراه چسبندگی‌هایی که لوله فالوپ و تخمدانها و کلدوساک را درگیر کرده‌اند.در مواردی‌که بافت اندومتر در نسج تخمدان رشد کند کیست‌های اندومتریومایی به‌وجود می‌آیند. این کیست‌ها حاوی مایعی غلیظ به رنگ قهوه‌ای تیره هستند (مایع شکلاتی) که از هموسیدرین حاصل از خون‌ریزی قبلی به داخل تخمدان تشکیل شده است. اندومتریومای تخمدان در 17-44% زنان با تشخیص اندومتریوز یافت می‌شود. وجود اندومتریومای تخمدان شاخصی از مراحل پیشرفته بیماری است.معمولاً شدت اندومتریوز با تعداد و شدت علایم همخوانی ندارد. به طور مثال بیمار با اندومتریوز بسیار پیشرفته ممکن است علایم اندک داشته یا بی علامت باشد و فرد دیگری با اندومتریوز خفیف درد طاقت فرسایی را تجربه کند.تشخیص اندومتریوما با مشاهده بافت کیستیک هموژن کروی در تخمدان در سونوگرافی ترانس واژینال داده می‌شود. سونوگرافی ترانس واژینال با حساسیت 97 درصد و ویژگی 96 درصد کیست‌های اندومتریومایی را از سایر توده‌های آدنکس افتراق می‌دهد MRI مانند سونوگرافی ترانس وازینال در افتراق اندومتریومای تخمدانی از سایر توده‌های تخمدانی می‌تواند کمک کننده باشد ولی در تشخیص ضایعات پریتونیال قابل اعتماد نمی‌باشد. بیماران مبتلا به آندومتریوز ممکن است از دیسمنوره ، دیسپارونی، دردهای مزمن لگنی و نازایی رنج ببرند. شایع‌ترین علت دیس منوره ثانویه آندومتریوز است و بیماران مبتلا معمولاً از دیس منوره شدید و درد لگنی دوره‌ای شاکی هستند که حتی دو هفته قبل از عادت شروع می‌شود و در نتیجه بر روی کیفیت زندگی افراد و بازدهی آنان بسیار تأثیرگذار است. جهت درمان دیسمنوره ناشی از آندومتریوز داروها و روش‌های متعددی ازجمله مصرف NSAID ، درمان های هورمونی (کنتراسپتوهای خوراکی و یا پروژسترون با دوز بالا) ،آگونیست های GnRH، دانازول و روش های جراحی(لاپاراسکوپی و لاپاراتومی) به کار گرفته شده است ؛ هر کدام از این روش ها فواید و منافعی دارد که با توجه به شرایط بیمار قابل استفاده هستند و یا استفاده از آنها را محدود میکنند از جمله اینکه در تجویز NSAID ها باید در افرادی با بیماری کلیوی و یا peptic ulcer diseaseاحتیاط شود ، تجویز OCP در افراد خواهان بارداری غیرقابل استفاده است؛ آگونیست های GnRH پر هزینه هستند ؛هورمون‌های آندروژنیک از جمله دانازول با عوارض افزایش سطح تستوسترون از جمله هیرسوتیسم، بم شدن صدا ، آکنه و افزایش وزن همراه هستند؛ و رزکشن آندومتریوز با استفاده از لاپاراسکوپی یا لاپاراتومی با خطرات جراحی همراهی دارند و حتی با وجودی که روش لاپاراسکوپی بهتر است ولی این روش نیز معمولاً نیاز به بیهوشی داشته و این پروسیجر اساساً حدود ۳ درصد عوارض مینور از قبیل تهوع ، استفراغ، درد شانه و همچنین 5/0 درصد خطر برای عوارض شدید از قبیل پرفوراسیون روده و کاهش ذخیره تخمدانی دارد. با در نظر گرفتن موارد فوق و نیز شیوع دیسمنوره ناشی از آندومتریوز و نقش آن در کیفیت زندگی بیماران و همچنین بازده کاری آنان توجه ویژه ای به استفاده از روش‌های غیر تهاجمی از قبیل اسکلروتراپی از طریق گاید سونوگرافی شده است.

لاپاروسکپی

Laparoscopy

قاعدگی دردناک

Dysmenorrhea

a10

a10

a13

a13

روش اسکلروتراپی

کیست آندومتریوما تخمدان

دیسپارونی

اثربخشی

، پدیدآور

محتشمی، سمانه

، استاد راهنما

، استاد مشاور

، استاد مشاور

نجفیان، آیدا

آل یاسین، اشرف

آقاحسینی، مرضیه

دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده پزشکی

ایران

20221030

۱۳۷۸۵ت

دانشگاه علوم پزشکی تهران، کتابخانه دانشکده پزشکی

p

TF

92029

a

Y