عنوان

بررسی میزان بروز PEP(پانکراتیت پس از ERCP) در بیمارانی که در بیمارستان شریعتی در سال ۱۴۰۰-۱۳۹۹ تحت ERCP قرار گرفتند

۹۸۰۷۰پ

فارسی

بررسی میزان بروز PEP(پانکراتیت پس از ERCP) در بیمارانی که در بیمارستان شریعتی در سال ۱۴۰۰-۱۳۹۹ تحت ERCP قرار گرفتند

[پایان نامه]

وزیر لطفی هادیبگلو

دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده پزشکی

۱۴۰۱

۴۶ص

دکتری فوق تخصصی

گوارش و کبد بالغین

۱۴۰۱/۰۵/۰۴

مقدمه: کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی (ERCP) یک تکنیک آندوسکوپی است که در آن یک آندوسکوپ خاص جهت مشاهده به داخل دوازدهه هدایت می شود. پانکراتیت حاد بعد از ERCP (PEP)، هنوز شایع ترین عارضه جدی پس از ERCP می باشد. پانکراتیت حاد یک فرآیند التهابی حاد پانکراس است. تشخیص پانکراتیت حاد بر اساس تظاهرات بالینی و یافته های تست های خونی می باشد، ولی برای تشخیص آن تعداد محدودی کرایتریای سختگیرانه اختصاصی تشخیصی موجود است. میزان بروز این عارضه بین ۱.۶ تا ۱۵ درصد گزارش شده است. این تفاوت ناشی از جمعیت متنوع بیماران، اندیکاسیون های ERCP، تعاریف متعدد پانکراتیت، تجربه اندوسکوپیست های مختلف و متدهای جمع آوری داده ها در مطالعات مختلف می باشد. از آنجا که با گذشت زمان، استفاده از ERCP جهت اقدامات تشخیصی و درمانی نیز افزایش یافته است و از طرفی بروز عوارض این روش از جمله PEP یکی از خطرات منجر به مرگ در این بیماران است که اطلاعات منسجم کمی از میزان و ریسک فاکتورهای بروز آن در جمعیت های مختلف وجود دارد، در این مطالعه گذشته نگر بر آن شدیم تا به بررسی میزان بروز PEP و ریسک فاکتورهای آن در بیماران مراجعه کننده جهت ERCP، در بیمارستان شریعتی بپردازیم. در این مطالعه گذشته نگر پرونده 185 بیماری که بین سال های 1399 الی 1400، به دلایل مختلف تحت ERCP در مرکز تشخیصی درمانی بیمارستان شریعتی، قرار گرفتند، بررسی شد و نتایج بروز PEP در آن ها آن در زیل اعلام شده است. با توجه به فقدان یک کراتریای تشخیصی استاندارد و اختصاصی برای PEP و بالا بودن درصد بروز PEP در این بیماران با کراتریای قدیمی بهتر است ریسک فاکتورها و روش های پیشگیری از این عارضه مرگ آور در مطالعات بعدی بررسی گردد.زمینه و هدف: کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی (ERCP) یک تکنیک آندوسکوپی است که در آن یک آندوسکوپ خاص جهت مشاهده به داخل دوازدهه هدایت می شود. پانکراتیت حاد بعد از ERCP (PEP)، هنوز شایع ترین عارضه جدی پس از ERCP می باشد. پانکراتیت حاد یک فرآیند التهابی حاد پانکراس است. تشخیص پانکراتیت حاد بر اساس تظاهرات بالینی و یافته های تست های خونی می باشد، ولی برای تشخیص آن تعداد محدودی کرایتریای سختگیرانه اختصاصی تشخیصی موجود است. میزان بروز این عارضه بین ۱.۶ تا ۱۵ درصد گزارش شده است. این تفاوت ناشی از جمعیت متنوع بیماران، اندیکاسیون های ERCP، تعاریف متعدد پانکراتیت، تجربه اندوسکوپیست های مختلف و متدهای جمع آوری داده ها در مطالعات مختلف می باشد. از آنجا که با گذشت زمان، استفاده از ERCP جهت اقدامات تشخیصی و درمانی نیز افزایش یافته است و از طرفی بروز عوارض این روش از جمله PEP یکی از خطرات منجر به مرگ در این بیماران است که اطلاعات منسجم کمی از میزان و ریسک فاکتورهای بروز آن در جمعیت های مختلف وجود دارد، در این مطالعه گذشته نگر بر آن شدیم تا به بررسی میزان بروز PEP و ریسک فاکتورهای آن در بیماران مراجعه کننده جهت ERCP، در بیمارستان شریعتی بپردازیم. مواد و روش ها: این بررسی یک مطالعه گذشته نگر است که طی آن اطلاعات بیماران مراجعه کننده به مرکز آندوسکوپی بیمارستان شریعتی از سال ۱۳۹۹ الی ۱۴۰۰ که تحت ERCP قرار گرفتند، جهت بررسی بروز پانکراتیت پس از ERCP و ریسک فاکتورهای آن استخراج شد. اطلاعات بیماران که علایم پانکراتیت داشتند از پرونده شان استخراج شد، این اطلاعات شامل: ۱.درد شکم (در صورت داشتن پوزیشنال یا غیر پوزیشنال) ۲. داشتن تهوع و استفراغ ۳. بی اشتهایی ۴. وجود آمفیزم زیر جلدی ۵. تندرسنس و ریباند تندرنس در ناحیه فلانک ها و اپیگاستر ۶.وجود تب، همچنین آمیلاز پانکراسی (سرمی) نیز از پرونده بیماران استخراج گشت. PEP برای بیماران بستری به این صورت تعریف می شود که میزان آمیلاز سرمی آن ها سه برابر حد نرمال باشد. در صورت وجود درد در بیمار با سطح سرمی نرمال آمیلاز از روش های تصویر برداری همچون CT-SCAN برای تشخیص پانکراتیت استفاده شده است، که این اطلاعات در پرونده بیماران موجود است.نتایج: در این مطالعه گذشته نگر، پرونده 185 نفر از بیماران بود که در بیمارستان شریعتی در سال 99-1400 تحت ERCP قرار گرفته بودند، مطالعه شد. از این تعداد، ۹۴ بیمار (48.9 %) زن و ۹۰ (51.1%) نفر مرد بودند. توزیع سنی بیماران نرمال نبود و میانه سنی این افراد برابر 61 سال بود. 20 بیمار پس از ERCP، علایم پانکراتیت داشتند. از نظر علائم بالینی20 نفر (10.81%) از شرکت کنند گان دارای درد شکمی، 16 نفر (8.6%) دارای تب و لرز، 2 نفر (1%) آمفیزم زیر جلدی، 19 نفر (10.2%) بی اشتهایی و 19 نفر (10.2%) هم حالت تهوع و استفراغ داشتند. سطح آمیلاز سرمی در گروه افرادی که پانکراتیت نداشتند بیشتر از افراد مبتلا به PEPبود. بین جنسیت و ابتلا به پانکراتیت رابطه معنی داری از لحاظ آماری وجود نداشت. بین گروه های سنی و ابتلا به پانکراتیت رابطه معنی داری وجود نداشت (0.729P=). بین بروز PEP و هایپرآمیلازمی (سه برابر upper-limit نرمال آمیلاز سرمی پس از ERCP) رابطه معنی داری دیده شد، به طوری که بروز هایپرآمیلازمی در افرادی که دارای پانکراتیت بعد از ERCP بودند، بیشتر از هایپرآمیلازمی افرادی بود که پانکراتیت بعد از ERCP نداشتند. با توجه به نتایج وجود علایم بالینی (درد شکم، تب و لرز، آمفیزم زیرجلدی، بی اشتهایی و تهوع و استفراغ) با بروز PEP رابطه معنی داری داشت (0.001> P). بیشترین همبستگی از بین درد شکمی و PEP دیده شد. با توجه به فقدان کراتریای مشخص بالینی، جهت تشخیص PEP و اکتفا به وجود تندرنس شکمی در مطالعات پیشین، با در نظر داشتن نتایج آزمون کای دو، مشخص شد که بین بروز PEP و داشتن تندرنس شکمی رابطه معنی داری وجود دارد (0.001> P). به طوری که تمام افرادی که با تعریف آزمایشگاهی PEP (سه برابر upper-limit نرمال آمیلاز سرمی پس از ERCP) همراه بودند (19 نفر)، از جمله کسانی بودند که دچار تندرس شکمی شدند.نتیجه گیری: این مطالعه گذشته نگر، نشانگر میزان بروز بالای (10.81%) PEP، حتی زیر نظر متخصصین با تجربه بود، و با توجه به ریسک بالای مورتالیتی این عارضه، تمرکز بیشتر بر روی سایر جوانب آن ایجاب می کند که ابتدا یک تعریف استاندارد و اختصاصی تر برای آن تعیین و سپس ریسک فاکتور ها و راه های پیشگیری از آن در جمعیت بیشتری در مطالعات بعدی بررسی گردد. از طرفی در مرور لیتر چر مشخص شد که تعبیه استنت به طور معنی داری بروز PEP را کاهش خواهد داد.

Pancreatitis

Risk Factors [1]

ERCP

post _ ERCP_ pancreatitis

، پدیدآور

لطفی هادیبگلو، وزیر

، استاد راهنما

امانی، محمد

دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده پزشکی

ایران

20221003

۱۳۶۳۲ت

دانشگاه علوم پزشکی تهران، کتابخانه دانشکده پزشکی

p

TF

92029

a

Y