بررسی وضعیت مواجهه با ریسک فاکتورهای ارگونومیک موجود در محیط های کار دفتری شاغلین دانشگاه علوم پزشکی تهران با روش ROSA در سال ۱۳۹۹
[پایان نامه]
امیرمسعود ندافی
دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده پزشکی
۱۴۰۱
۶۰ص
دکتری پزشکی عمومی
۱۴۰۱/۰۶/۰۹
مقدمه: وضعیت نامناسب بدن حین انجام کار به وضعیتی اطلاق می گردد که فرد مجبور است با گردن و کمري خمیده بر روي سطح کار که در ارتفاع پایینی قرار گرفته کار کند و یا براي انجام وظیفه و دسترسی به محل کار بازو و ساعد خود را بالا آورده و یا به صورت چمباتمه زده بر روي کار به فعالیت بپردازد. از آنجاییکه این موضوع و ارگونومی محیط کار کارکنان اهمیت زیادی در کیفیت محصول و بهره وری نیروی کار دارد و با توجه به این که تاکنون مطالعات محدودی به منظور بررسی ارگونومی کارکنان دفتری دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است، مطالعه ای با هدف تعیین بررسی وضعیت مواجهه با ریسک فاکتورهای ارگونومیک موجود در محیط های کار دفتری شاغلین دانشگاه علوم پزشکی تهران با روش ROSA در سال 1399 طراحی گردید.روش اجرا: این مطالعه یک بررسی مقطعی (Cross sectional) بوده است . ارزیابی فضای کار به چگونگی چیدمان فنی دستگاه ها، صحیح و مناسب بودن وضعیت کار و حرکات بدنی بستگی دارد. نخست ارزیابی محیط اطراف کارمند انجام و سپس این ارزیابی به وسیله تحلیل فعالیت بدنی، حالت کار و حرکت ها تکمیل خواهد شد. ارتفاع صندلی، زاویه پشتی صندلی، ارتفاع پشتی صندلی، ارتفاع مونیتور، فاصله مونیتور با چشم، زاویه مونیتور و چشم، قرارگیری ارنج روی دسته صندلی، زاویه کمر در حال نشستن، وجود و یا عدم وجود زیرپایی، وضعیت مچ ها در حال تایپ، وجود موس استاندارد، وجود مونیتور استاندارد مورد بررسی قرار می گیرند. جمع آوری اطلاعات از طریق مشاهده عینی و تکمیل چک لیست می باشد.نتایج: تعداد 200 کارمند از حدود 10000 کارمند اداری دانشگاه علوم پزشکی تهران از سه ساختمان اصلی دانشکده پزشکی، بهداشت و ستاد مرکزی به صورت روش آسان انتخاب شدند. در این مطالعه میانگین سنی کارمندان 6.297±40.09 سال بود که مسن ترین فرد 57 و جوان ترین 27 ساله بودند. خانم ها جمعیت غالب را با 64% جمعیت تشکیل می دادند. شایعترین امتیاز ROSA 4 بود و میانگین امتیاز 1.277±4.08 بود. در تقسیم بندی امتیاز بندی ROSA مشاهده شد که 68.5% جمعیت مورد مطالعه ما در منطقه هشدار (امتیاز 3 تا 5) قرار دارند. این دسته بندی ها از نظر فراوانی در میان جنسیت و ساختمان های مختلف نیز با همین الگو وجود داشت. 153نفر از آنان (76.5%) شکایت از درد های اسکلتی-عضلانی شایع داشتند که البته در مقایسه با افرادی که درد نداشتند امتیاز نهایی بالاتری داشتند اما این اختلاف معنادار نبود (4.10 vs. 4.02 و P-value=0.720). رابطه معناداری بین درد و سن مشاهده نشد (40.22 vs. 39.66 ، ؛- P-value= 0.594 ). شایعترین ناحیه ی درد در جمعیت مورد پژوهش، درد گردن (30.5%) و بعد از آن کمر درد (25%) و درد شانه ها (24%) ذکر شد.گردن درد با سهم 45.9 درصدی شایعترین شکایت در میان افراد در منطقه پرخطر یا نیازمند مداخله را داشت و ارتباطی معنادار با قرار داشتن افراد در منطقه پرخطر از نظر شاخص امتیازدهی ROSA داشت (P-value=0.024).نتیجه گیری: معیار اندازه گیری شاخص سریع تنش اداری (ROSA) یک معیار ارزشمند و بسیار سریع برای تخمین وضعیت سلامت ارگونومیک کارمندان بوده است. وجود غالب جامعه مورد پژوهش در سطح هشدار ارگونومي (68.5% ) ، شيوع بالاي درد هاي اسكلتي در بين آن ها (76.5%) و معنا دار بودن رابطه امتياز بالاي ROSA و درد هاي مچ و گردن نشان دهنده ضرورت مداخله وآموزش به كارمندان دانشگاه تهران مي باشد. با توجه به وضعيت موجود پیشنهاد جدی جهت اصلاح امکانات در اختیار کارمندان ، برگزاری کلاس های آموزشی جهت اصلاح رفتارهای اداری و ارزيابي ارگونومي سالانه آنها می توان داشت.