بررسی میزان بیان ژن های NKCC1 و KCC2 در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا و همراهی آنها با علائم مثبت و منفی
[پایان نامه]
حوریه محقق
دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده پزشکی
۱۴۰۰
۱۲۸ص.
دکتری تخصصی(PHD)
علوم اعصاب
۱۴۰۰/۰۹/۱۷
۱۸.۱۵
مقدمه و هدف: اسکیزوفرنیا نوعی اختلال ذهنی ناتوان کننده، مخرب و مزمن است و نرخ شیوع آن در طول زندگی یک درصد می باشد. تشخیص در روانپزشکی براساس توضیحات بیمار در مورد علائم خود، مشاهدات مصاحبه کننده، تاریخچه بیماری در طول زمان و نحوه پاسخ به درمان است. همه این داده ها کارکردهای مبتنی بر فنوتیپ را اندازه گیری می کنند. اما به نظر می رسد تشخیص دقیق چنین اختلالات پیچیده¬ای باید براساس عوامل معتبر (valid) و قابل اعتماد (reliable) باشد. در مطالعه حاضر، انتخاب ژن ها بر اساس نقش احتمالی γ-آمینوبوتیریک اسید (GABA) در روان- آسیب شناسی اسکیزوفرنیا بود. هدف این مطالعه، بررسی میزان بیان ژن های کوترنسپورتر سدیم/پتاسیم/کلراید (NKCC1) و کوترنسپورتر پتاسیم/کلراید (KCC2) (در سطح ترانس¬کریپت در خون محیطی) و نیز همراهی نسبت بیان ژن های NKCC1/KCC2 (در سطح ترانس کریپت در خون محیطی) با علائم مثبت و منفی برای کمک به تشخیص و مانیتورینگ سیر اختلال و درمان اسکیزوفرنیا است.روش کار: مطالعه حاضر، یک مطالعه همراهی ژنتیک کارکردی مورد-شاهدی و بیمارستان- محور بوده و نخستین تلاش برای کشف میزان بیان ژن های NKCC1 و KCC2 در سطح ترانس¬کریپت (mRNA) و مقدار بیان نسبی آنها نسبت به بیان ژن خانه دار (housekeeping) HPRT1 در خون محیطی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا (50 = N) نسبت به افراد شاهد سالم (50 = N) است. میزان بیان نسبی ژن های هدف با استفاده از واکنش زنجیره پلیمراز در زمان واقعی (RT-PCR) و با نرم افزار REST 2009 بر اساس fold change و با نرم افزار SPSS 24 (براساس دلتا سیکل آستانه [Ct∆]) محاسبه شد. همچنین، همراهی سطح mRNA ژن¬های NKCC1 و KCC2 با علایم روان-آسیب شناسی با استفاده از مقیاس نشانگان مثبت و منفی (PANSS) و مقیاس نمره¬بندی روانپزشکی مختصر (BPRS) در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا ارزیابی شد. یافته ها: این یافته ها نشان دادند بیان ژن NKCC1 (در سطح mRNA) در بیماران 2 تا 3 برابر افراد سالم (برحسب fold change) است. همچنین، از آنجا که جهت افزایش Ct∆ نسبت معکوس با جهت افزایش mRNA دارد؛ نسبت ترانس کریپت های NKCC1 به KCC2 (که براساس Ct∆ به طور معنی داری پایین تر است) در گروه بیماران نسبت به گروه شاهد سالم (0.045 = p)، و نیز در گروه مردان بیمار نسبت به گروه مردان شاهد سالم (0.016 = p) به طور معناداری افزایش یافته است. در بین شرکت کنندگان زن نیز، افزایش این نسبت در گروه زنان بیمار در مقایسه با زنان شاهد سالم گرایش به سمت معناداری داشت. (0.075 = p). ما همچنین دریافتیم از نظر آماری بین mRNA ژن های NKCC1 و KCC2 و نسبت mRNA ی NKCC1/KCC2 با نمره مقیاس نشانگان مثبت و منفی (PANSS) و نمره مقیاس رتبه بندی روانپزشکی مختصر (BPRS) همراهی معنادار وجود دارد.نتیجه گیری: به نظر می رسد افزایش نسبت بیان NKCC1/KCC2 در سطح ترانس کریپت (mRNA) می تواند به عنوان یک رگه نشانگر (trait marker) مطرح شود. تشخیص عملکرد غیر طبیعی GABA به صورت افزایش نسبت بیان NKCC1/KCC2 در سطح ترانس کریپت (mRNA) به عنوان یک زیست- نشانگر احتمالی می¬تواند در تشخیص زودهنگام اسکیزوفرنیا و پایش (monitoring) درمان نقش داشته باشد. همچنین به نظر می رسد آسیب شناسی اسکیزوفرنیا در مردان و زنان یکسان نباشد.