ارزیابی اثر رجیستریشن تصاویر اولتراسوند با تصاویر سی تی در کاهش خطای براکی تراپی با استفاده از فانتوم
[پایان نامه]
مهناز سبری
دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده پزشکی
۱۳۹۹
۱۱۹ص
جدول و نمودار
سی دی
کارشناسی ارشد
فیزیک پزشکی
سرطان دهانه رحم چهارمین سرطان شایع و پنجمین علت مرگ ناشی از سرطان در زنان ایرانی است.در روند درمان سرطان دهانه رحم موفقیت براکی تراپی بیش از سایر روشهای درمان سرطان است و میزان آن بین ۷۰ تا ۹۰ درصد میباشد.براکی تراپی یک روش درمانی است که در آن ازمنابع رادیواکتیو استفاده میشود در به طور مستقیم با ناحیه درمانی در ارتباط است و به علت نزدیکی آن به محل درمان مدت زمان کوتاهتری برای درمان را شامل میشود. از طرفی درمان با براکی تراپی با توجه به مراحل درمان و جا به جایی هایی بیمار و درنهایت جابه جاشدن اپلیکاتور در بدن بیمار طی پروسه درمان باعث به وجود امدن خطا در درمان میشود و همین موضوع باعث میشود تا طراحی درمان صورت گرفته و دزی که پزشک تعیین کرده است دقیقا به همان نواحی درمانی تعیین شده نرسد و برای اینکار نیاز است تا خطاهای ممکن برطرف گردد و درمان دقیق تر و ایمن تر شود.مواد و روش کار: در این مطالعه برای بررسی خطاهای موجود در براکیتراپی یک فانتوم براکی تراپی رحم طراحی شد تا بتوان از این فانتوم تصاویر سیتی و اولتراسوند گرفت. برای شبیه سازی تغییرات و بررسی تغییرات دز در فانتوم در چهار جهت راست و چپ و پایین و بالا رحم و اپلیکاتور همزمان جابه شده و از هر حالت یک تصویر اولتراسوند تحت عنوان تصویر بعد از تغییرات و جابه جایی اخذ شد.برای این که بتوان میزان جابه جایی اپلیکاتور را به دست آورد نیاز است تا تصاویر اولتراسوند و سیتی با یکدیگر رجیستر شوند که برای اینکار یک الگوریتم ویژه رجیستریشن مخصوص رجیستر تصاویر اولتراسوند و سیتی طراحی شد تا تصاویر را با یکدیگر رجیستر کرد ودر نهایت از روی این تصاویر رجیستر شده میزان این جابه جایی ها محاسبه گردد .با محاسبه این جابه جایی ها یک نقشه جابه جایی طراحی شد و در نهایت این مقادیر در نرم افزار طراحی درمان اعمال شد تا مشخص گردد که با تغییر و جابه جایی در مکان اپلیکاتور میزان دز رسیده به ارگان رحم چه میزان میگردد. یافته¬ها: در این مطالعه برای بررسی رابطه بین میزان تغییرات دز و تغییرات در مکان اپلیکاتور هر چهار تصویر اولتراسوند گرفته شده از فانتوم را در حالت های جابه جایی اپلیکاتور به سمت های راست و چپ و بالا و پایین با تصویر سیتی رجیستر شد و میزان جابه جایی برای هرکدام به دست آمد.در نهایت این مقادیر را در نرم افزار طراحی درمان اعمال کرده تا تغییرات دز به ازای تغییرات در مکان اپلیکاتور به دست آید .به طور مثال ،در حالتی که اپلیکاتور به سمت پایین جابه جا شده باشد زاویه قرار گیری نهایی آن برابر با 73.5 درجه است که از همه کمتر می باشد و میزان دز رسیده به ناحیه باحالت اصلی و تجویز شده 0.4 گری تفاوت دارد و از طرفی درجابه جایی اپلیکاتور به سمت چپ زاویه قرارگیری آن برابراست با 86.3 درجه و میزان دز رسیده به رحم دراین حالت نسبت به دز تجویزی 3.8 گری تفاوت دارد که از همه بیشتر می باشد.بنابراین هرچه میزان جابه جایی کمتر باشد دز رسیده نهایی به رحم با دز تجویزی اولیه توسط پزشک تفاوت کمتری خواهد داشت.طبق نتایج به دست آمده ،در جابه جایی های به سمت چپ و راست هرچه زاویه قرار گیری اپلیکاتور بیشتر باشد میزان دز رسیده به رکتوم بیشتر خواهد بود و در جابه جایی های به سمت بالا و پایین نیز این نکته برقرار است ولی با توجه به آن که رکتوم جایگاهش زیر رحم است و اپلیکاتور که به سمت پایین جابه جا شود به علت نزدیکی بیشتر به رحم با توجه به نزدیکی زاویه جابه جایی در این دو حالت اندکی بیشتر خواهد بود.نتیجه¬گیری: به طور کلی با توجه به نتایج این مطالعه میتوان گفت،با استفاده از براکی تراپی تصویری میتوان دقت درمان را افزایش داد و میزان خطاهای موجود را تاحدی کاهش داد تا در روند درمان دز رسیده به ارگان سرطانی مدنظر یعنی رحم مطابق با همان دز تجویزی باشد. با استفاده از یک دستگاه اولتراسوند در تمام مراحل درمان و رجیساریشن تصاویرش با تصاویر سیتی و محاسبات مقادیر جابه جایی میتوان به این هدف جامعه عمل پوشاند