بررسی ارتباط بین میزان بیان ژن گیرنده های ارکسین و استعداد وابستگی به مت آمفتامین و تاثیر آن بر رفتار ماجراجویانه اضطراب و حافظه در موش صحرایی
[پایان نامه]
مهنوش توکلی فرد
دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده پزشکی
۱۳۹۹
۱۳۷ص.
سی دی
دکتری تخصصی(PHD)
مطالعات اعتیاد
اصطلاح 'اعتیاد' شامل طیف گسترده ای از جنبه های ناسازگارانه مصرف مواد یا رفتارهای دیگری است که منجر به مشکلات بالینی قابل توجه یا پریشانی شود.تنها زیرگروهی از افراد مصرف کننده مواد به سمت وابستگی و اعتیاد پیش می روند؛ این افراد غالبا پیش زمینه¬ای از ماجراجویی و رفتارهای ضداجتماعی دارند. عوامل محیطی و ژنتیکی در استعداد افراد برای شروع مصرف مواد و آسیب¬پذیری آن¬ها به اعتیاد نقش دارند. تعیین عوامل خطر ژنتیکی و فهم مکانیسم¬های دخیل در اعتیاد برای پیشگیری، مدیریت و درمان بیماری ضروری است.روش انجام كار: دراين مطالعه ابتدا 32 سر موش صحرايي نر نژاد ویستار از نظر اضطراب، حافظه، ریسک پذیری و رفتارماجراجویانه به کمک دستگاه¬های ماز بعلاوه مرتفع، ماز آبی موریس، آزمون تشخیص شیء جدید و شاتل باکس مورد بررسی قرار گرفتند. بررسی میزان بیان ژن گیرنده¬های ارکسینی در خون با روش RT-PCR و بررسی استعداد ابتلاء به اعتیاد با آزمایش ترجیح خوراکی مت-آمفتامین انجام شد. سپس حیوانات از نظر ترجیح مت¬آمفتامین به آب به دو گروه prefer وnon prefer تقسیم شدند. در نیمی از موش های هر گروه در این زمان و نیمی دیگر پس از طی دو هفته دوره محرومیت میزان بیان ژن گیرنده های ارکسینی در لنفوسیت های خون و مغز¬(قشر پره فرونتال، استریاتوم، هیپوکامپ و هسته اکومبنس)¬ سنجیده شد. نتايج: میزان اضطراب، ریسک پذیری و تمایل به جستجوی شیء جدید در گروهprefer در مقایسه با حیوانات گروه non-prefer به طور قابل توجهی بالاتر بود. همچنین میزان بیان ژن OX1R در لنفوسیت¬ها، PFC و NA گروهprefer به طور معناداری بالاتر از گروهnon-prefer بود. در بررسی حافظه نیز حیواناتی که مستعد وابستگی بودند، حافظه بهتری نسبت به گروه دیگر داشتند. همچنین میزان بیان ژن گیرنده¬های ارکسینی در لنفوسیت موش¬های گروهprefer بیشتر از سایر موش¬ها بود. از طرفی بیان ژن در هسته اکومبنس و قشر پره فرونتال -که از مناطق مهم در مسیر پاداش هستند- در موش¬های وابسته به مت¬آمفتامین بیشتر از موش¬های غیروابسته و این اختلاف بین دو گروه معنادار بود. نتيجه گيري نهايي: این مطالعه نشان داد که میزان بیان ژن گیرنده¬های ارکسین 1¬و¬2 در لنفوسیت¬های خون شاید بتواند یک عامل مهم پیشگویی کننده استعداد آسیب پذیری به مت¬آمفتامین در آینده باشد. همچنین بیان این ژن به عنوان یک بیومارکر با برخی از ویژگی¬های رفتاری مانند جستجوگری و اضطراب ارتباط دارد.