بررسی اثر تجویز ترکیبی تستوسترون و هیدروسولفید سدیم بر وضعیت استرس اکسیداتیو و فاکتورهای عملکردی و ساختاری بیضه پس از القای واریکوسل در موش های صحرایی
[پایان نامه]
آناهید شفیعی
دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده پزشکی
۱۳۹۹
۸۰ص.
جدول، نمودار
سی دی
کارشناسی ارشد
فیزیولوژی پزشکی
واریکوسل یک بیماری رایج است كه از عوارض آن می¬توان به کاهش تعداد و حرکت اسپرم ها و افزایش نسبت اسپرم¬های غیر طبیعی اشاره كرد. اگرچه استراتژی¬های زیادی برای درمان بیماری واریکوسل مانند واریکوسلکتومی و تجویز برون¬زاد تستوسترون وجود دارد، اما اکثر آن¬ها در نشان دادن اثرات مفید ناتوان مانده¬اند. بنابراین پیدا کردن راهکار¬های مناسب ضروری به نظر می¬رسد. بررسی های اخیر نشان داده است که H2S اثرات سودمندی علیه بیماری واریکوسل در موش¬ها دارد. با وجود این برخی مطالعات نشان از اثرات منفی H2S برون زاد برروی سیستم های کلیوی، مغزی و گردش خونی دارد. به منظور استفاده از اثرات مفید H2S و تستوسترون و در عین حال کاهش عوارض جانبی آن¬ها، در این مطالعه اثرات حفاظتی درمان ترکیبی تستوسترون و هيدروسولفيد سدیم (دهنده H2S) بر وضعیت استرس اکسیداتیو و فاکتورهای عملکردی و ساختاری بیضه در مدل واریکوسل در موش¬های صحرایی مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش¬ها: در اين مطالعه تعداد 30 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار به طور تصادفی به 5 گروه تقسیم شدند: 1) شم 2) واریکوسل 3) واریکوسل + هیدروسولفید سدیم 4) واریکوسل + تستوسترون 5) واریکوسل + هیدروسولفید سدیم + تستوسترون. در گروه شم حیوانات تحت بیهوشی و عمل جراحی قرار گرفتند ولی ورید کلیوی چپ مسدود نشد. در گروه واریکوسل القا¬ی آن با انسداد نسبی ورید کلیوی چپ انجام گرفت. در گروه واریکوسل + هیدروسولفید سدیم، حیوانات 5 هفته پس از القا واریکوسل هیدروسولفید سدیم با دوز 15 میکرومول بر لیتر در آب آشامیدنی به مدت 4 هفته دریافت کردند. در گروه واریکوسل + تستوسترون ، حیوانات 5 هفته پس از القا واریکوسل تستوسترون با دوز 200 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم به صورت تزریق زیر جلدی، 5 روز در هفته به مدت 4 هفته دریافت کردند. در گروه واریکوسل + تستوسترون + هیدروسولفید سدیم، حیوانات پنج هفته پس از القا واریکوسل تستوسترون با دوز 200 میکروگرم به ازای هر کیلوگرم به صورت تزریق زیر جلدی و هیدروسولفید سدیم با دوز 15 میکرو¬مول بر لیتر در آب آشامیدنی دریافت کردند. در انتهای دوره، حیوانات با تزریق داخل صفاقی کتامین و زایلازین بیهوش شدند. قسمت انتهایی اپیدیدیم برای بررسی پارامترهای اسپرمی (حرکت، زنده¬مانی، تعداد و موفولوژی) مورد استفاده قرار گرفت و بافت بیضه برای بررسی شاخص¬های استرس اکسیداتیو (مالون¬دی¬آلدهید و سوپر اکسید دسموتاز)، اندازه¬گیری سولفید هیدروژن و بررسی¬های بافت¬شناسی (قطر، ضخامت و مساحت لوله¬های منی ساز) جمع¬آوری شد. همچنین تستوسترون سرم حیوانات مورد بررسی قرار گرفت.یافته¬ها: در بیماری واریکوسل سطح سولفید هیدروژن بافت بیضه (001/0P=) و تستوسترون سرم (015/0=P) بطور قابل توجهی در مقایسه با گروه شم کاهش یافت. سطح سولفید هیدروژن بافت بیضه (001/0 (P< و تستوسترون سرم (007/0=P) در پی تجویز ترکیبی تستوسترون و هیدروسولفید سدیم در مقایسه با گروه واریکوسل افزایش چشمگیری یافت. تجویز ترکیبی تستوسترون و هیدروسولفید سدیم به طور چشمگیری باعث افزایش درصد اسپرم¬های با حرکت پیشرونده (008/0=P) و کاهش اسپرم¬های غیر متحرک (001/0 (P< در مقایسه با گروه واریکوسل شد. تجویز ترکیبی این دو ماده سبب افزایش زنده¬مانی (001/0=P) و حفظ مورفولوژی طبیعی اسپرم¬ها (013/0=P) و افزایش تعداد اسپرم¬ها (001/0 (P< در مقایسه با گروه واریکوسل شد. میزان فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز در گروه واریکوسل در مقایسه با گروه شم کاهش معنی¬داری پیدا کرد (001/0 (P< . تجویز ترکیبی تستوسترون و هیدروسولفید سدیم (001/0 (P< و همچنین تجویز جداگانه تستوسترون (001/0 (P< و هیدروسولفید سدیم (001/0 (P< سبب افزایش معنی¬دار آن در مقایسه با گروه واریکوسل شد. میزان سطوح مالون دی آلدهید بافت بیضه در گروه واریکوسل در مقایسه با گروه شم افزایش معنی¬داری یافت (001/0=P) که به دنبال تجویز ترکیبی تستوسترون و هیدروسولفید سدیم این میزان کاهش معنی¬داری در مقایسه با گروه واریکوسل پیدا کرد (007/0=P). فاکتور¬های ساختاری بافت بیضه مانند قطر (001/0 (P<، ضخامت (001/0 (P< و مساحت (001/0 (P< لوله¬های منی¬ساز، تعداد سلول اسپرماتوگونی (042/0=(P و سرتولی (011/0=P) به دنبال القا واریکوسل در مقایسه با گروه شم کاهش معنی¬داری یافتند که تجویز ترکیبی تستوسترون و هیدروسولفید سدیم سبب افزایش قطر (001/0 (P<، ضخامت (001/0 (P<، مساحت (001/0 (P<، تعداد سلول اسپرماتوگونی (036/0=P) و سرتولی (034/0=P) در مقایسه با گروه واریکوسل گردید.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد تستوسترون و هيدروسولفيد سدیم (دهنده H2S) اثرات هم افزایی دارند و می¬توانند در درمان واریکوسل و بهبود عوارض این بیماری اثرات بهبود دهنده¬ی چشمگیری داشته باشند.