بررسی علل جنینی سقط مکرر در زوجین خویشاوندی و کاریو تایپ طبیعی با رویکرد اختصاصی تعیین اهمیت موارد تک ژنی مغلوب
[پایان نامه]
طاهره نظری
دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده پزشکی
۱۳۹۹
۱۴۷ص
جدول ،نمودار
سی دی
دکتری تخصصی(PHD)
ژنتیک پزشکی
۱۹/۶۰
از دست دادن بارداری یک نگرانی مهم در حوزه سلامت است، به خصوص در کشورهای در حال توسعه که فرزندآوری در زوجین اغلب به دلایل مختلف به تأخیر افتاده و فرصت باقی مانده برای باردار شدن کاهش می یابد و از طرف دیگر با افزایش سن مادر احتمال سقط جنین افزایش می یابد. 3-5 درصد از زوجینی که تصمیم به داشتن فرزند دارند سقط مکرر را تجربه می کنند. با توجه به فراوانی سقط و نامشخص بودن علت آن در 40-50 درصد موارد، تلاش برای درک علت سقط جنین و چگونگی جلوگیری از آن به کانون مهم بالینی و تحقیقاتی تبدیل شده است.مرگ جنین می تواند نشان دهنده شرایطی باشد که در آن صد ها ژن در مسیرهای حیاتی تکوین در هر مرحله فیزیولوژیکی شرکت دارند و نقص در یک یا تعدادی از ژن های مرتبط با این مسیرها مانع از تکوین مناسب شده و در نتیجه حیات جنین به خطر می افتد. هدف از این مطالعه، بررسی علل جنینی سقط مکرر در زوجین با رویکرد اختصاصی تعیین اهمیت موارد تک ژنی مغلوب و بررسی های مسیر های مرتبط است.مواد و روش ها: در این مطالعه،10 جنین سقط شده (سه ماهه دوم) از والدین دارای ازدواج خویشاوندی مورد مطالعه قرار گرفتند. این افراد حداقل تجربه سه سقط مکرر را داشته و دارای کاریوتیپ نرمال بودند. بعد از بررسی سایر علل سقط مثل اختلالات کرومزومی والدین و عوامل هورمونی، عفونی، خودایمنی و آناتومیکی (طبق گایدلاین) و قرار گرفتن در گروه سقط مکرر بی علت بررسی ژنتیکی آغاز شد. علاوه بر جنین، از والدین نیز جهت تائید و پیگیری های بعدی نمونه گیری انجام گرفت. توالی یابی اگزوم با استفاده از پلتفرم HiSeq 2000 انجام و پس از طی سایر مراحل واریانت/واریانت های عامل تعیین و طبق دستور العمل های موجود، طبقه بندی نهایی در مورد احتمال بیماری زایی آنها صورت پذیرفت و بر اساس نتایج بدست آمده این واریانت های با PCR-Sanger Sequencing تائید شد. بررسی مسیر های بیولوژیکی توسط نرم افزار cytoscape 3.7.2 و BINGO انجام شد.یافته ها: در این مطالعه از مجموع 10 شجره بررسی شده،32 واریانت از انواع بیماری زا/احتمالا بیماری زا و غیر مشخص از نظر بالینی(VOUS) در ده جنین سقط شده تعیین شد که از این تعداد،7 واریانت در گروه بیماری زا،9 واریانت در گروه احتمالا بیماری زا و 16 واریانت در گروه VOUS قرار گرفته و ارتباط همه آنها قبلا با بیماری های تک ژنی گزارش شده بود. سه واریانت پاتوژن از دو ژن RYR1 و CHRNG در سه بیمار شماره 1,2,4 تشخیص داده شد که با علائم فنوتیپی گزارش شده از بیماری lethal multiple pterygium syndrome مطابقت داشت، سه واریانت جدید نیز در جنین های شماره3,8,6 در ژن های FRAS1,ERBB3,MYH3 یافت شد که با اختلالات عضلانی و نیز سندرم FRASER مرتبط بود و ارتباط فنوتیپ ـ ژنوتیپ دیده شد همچنین دو واریانت بیماری زا/احتمالا بیماری زا در ژن هایSERPINC1 وF11 مشاهده شد که با Thrombophilia در ارتباط است.با در نظر گرفتن سایر واریانت ها از هر سه گروه و رسم شبکه، 2 گره (hub) مشخص شد. ژن ها در مسیر های Fibrin clot formation/copmlement and coagulation cascades و /Striated muscle contraction muscle contraction قرار گرفته بودند که برخی از نتایج مطالعات پیشین در این حوزه تحقیقاتی را تائید کرد. واریانت های با ارزش تشخیصی بالا جهت انجام مشاوره و مدیریت بارداری و تصمیمات آتی به پزشک معالج گزارش داده شد. نتایج: در این پژوهش، در سه جنین واریانت عامل پاتوژن مرتبط با سقط، در سه جنین دیگر واریانت هایی VOUS در ژن های مرتبط که نیاز به بررسی بیشتر داشت و دو واریانت مرتبط با ترمبوفیلیا و یک مورد واریانت مرتبط با الفا تالاسمی یافت شد. بنابراین در ۶۰ درصد از جنین ها واریانت های نتایج مرتبط با سقط مشاهده شد. توالی نسل بعدی (NGS) نه تنها ابزاری مفید برای شناسایی جهش های نادر که منجر به سقط مکرر می شود، بلکه همچنین در درک مسیرهای مولکولی که در تکوین جنین نقش دارد، با استفاده از مطالعه بارداری هایی که منجر به مرگ جنین می شود، نیز بسیار کمک کننده است.تلاش های آینده باید به سمت افزایش تعداد توالی یابی خانواده های سقط مکرر، با اطلاعات کامل از آسیب شناسی سقط و تاریخ زایمان و همچنین ایجاد بانک اطلاعاتی جامع جهت اطلاعات جمع آوری شده از NGS خواهد بود. بررسی محصول سقط و مطالعات تکمیلی والدین، بررسی هایعملکردی و مطالعه مدل های حیوانی می تواند مجموعه کاملی را جهت درک بهتر ما از علت سقط مکرر و تسهیل در طراحی استراتژیک هایی که منجر به نتیجه حاملگی موفقیت آمیز برای زوج های مبتلا به سقط مکرر شوند را، ایجاد می کند.