اثر بخشی ابزار مینی پات (mini- PAT) بر ارتقای توانمندی های حرفه ای دستیاران طب اورژانس و تبیین تجارب آنان: یک مطالعه ترکیبی
[پایان نامه]
صدیقه نجفی پور
دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکده پزشکی
۱۳۹۸
۲۸۹ص.
جدول،نمودار
سی دی
دکتری تخصصی(PHD)
آموزش پزشکی
۱۹/۷۵
مقدمه و هدف: اين مطالعه باهدف تعيين اثربخشی ابزار مينيپات جهت ارزيابي توانمندي دستياران طب اورژانس طی یک مطالعه ترکیبی کمی و کیفی در دانشگاه علوم پزشکی تهران طراحي و اجرا شد.روش کار: این مطالعه با روش ترکیبی از نوع تبیینی متوالی (کمی و کیفی ) در دو بیمارستان آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. جمعیت مورد مطالعه شامل 31 دستیار سال اول و دوم طب اورژانس بود که به روش نمونه گیری تصادفی طبقهای از بين 58 دستيار انتخاب شدند. در مرحله کمی مطالعه ابتدا طی دو راند با یک گروه شش نفری خبره متشكل از اعضای هیات علمی آموزش پزشکی، دانشجویان دکتری آموزش پزشكي و اعضای هیات علمی طب اورژانس در خصوص ترجمه ابزار مینیپات اجماع نظر حاصل شد. سپس با برگزاری یک جلسه گروه متمرکز 4 ساعته با حضور 12 نفر از اساتید طب اورژانس، روایی محتوایی و صوری گویه های ابزار مینی پات بر اساس میزان تناسب گویه ها با تخصص طب اورژانس، کاربردی بودن گویه ها و پوشش دهی توانمندی های قابل انتظار از دستیاران بررسی شد و در ادامه شاخص های کمی روایی ( (CVR&CVI ابزار تعیین شد. پایایی ابزار با تعیین آلفای کرونباخ از طریق بررسی سازگاری درونی ابزار و پایایی بین ارزیابان تعیین شد. روایی سازه ابزار با انجام تحليل عاملي اكتشافي، تعیین همبستگي بين سازهها با نمره كلي پرسشنامه و تحلیل عاملی تاییدی بررسی شد. مداخله در این پژوهش به صورت استفاده از روش ارزیابی مینیپات برای دستیاران گروه مداخله بود. در گروه شاهد هیچ مداخلهای انجام نشد. فرایند ارزیابی در گروه مداخله شامل انجام خود ارزیابی، ارزیابی توسط 8 همتا و ارایه بازخورد کتبی سه بار طی 6 ماه بود. از نمرات ارزیابی کلی اساتید به عنوان پیش آزمون و پس آزمون به منظور کسب اطلاعات از وضعیت پایه دو گروه مداخله و کنترل و بررسی اثر بخشی مداخله استفاده شد.مرحله کیفی مطالعه پس ازاتمام مرحله كمي با هدف تبیین تجربه دستیاران مشارکتکننده نسبت به اجرای مینیپات انجام شد .در مرحله کیفی نمونهگیری مبتنی بر هدف با استفاده از تکنیک مصاحبه نیمه ساختارمند فردی بود. تجزیه و تحلیل دادههای کیفی با روش تحلیل محتوای قراردادی و همزمان با جمع آوری اطلاعات کیفی انجام گرفت.یافتهها: نسبت روایی کمی (CVR) گویه ها دارای بازه 50/0 تا 83/0 بود و شاخص روایی کمی(CVI) گویه ها دارای بازه 72/0 تا 90/0 بود . نتایج نشان داد ابزار مینیپات دارای پایایی مناسب و برابر با 94/. بود ضريب آلفاي كرونباخ ابزار خود-ارزيابي83/. وابزار ارزيابي همتا 95/. بود .ضریب پایایی بین ارزیابان با تعیین شاخص ICC نشانگر توافق مطلوب بین مراحل خود ارزیابی بود و توافق نسبی بین خود ارزیابی و ارزیابی همتا بود. نتایج تحليل عاملي اكتشافي نشانگر استخراج دو عامل در ابزار ارزیابی همتا تحت عناوین «عوامل توانمندی بالینی» و «تعاملات انسانی» بود. در ابزار خود ارزیابی عامل های « طبابت خوب» و «توانمندی تکنیکال » در نتیجه تحلیل عاملی اکتشافی شکل گرفت.نتایج نشان داد میانگین نمره خودارزیابی 16/47 (انحراف معیار=73/4) بیش از میانگین نمره ارزیابی همتا 86/43 (انحراف معیار= 50/8) بود این تفاوت میانگین ها در اولین مینی پات معنادار بود (001/0>P) بود. در دومین مینی پات هرچند میانگین نمره خودارزیابی بیشتر بود اما تفاوت معنادار نبود و در سومین مینی پات اجرا شده فقط در حوزه توانمندی ارایه مراقبت های بالینی تفاوت معناداری مشاهده شد. یافته ها نشان داد در حوزه توانمندی «همکاری با تیم درمان» بین نمره خودارزیابی با ارزیابی همتا در طی سه مینی پات تفاوت معنیدار آماری وجود نداشت (28/0=p). مقایسه روند تغییرات بین گروهی خودارزیابی و ارزیابی همتا در زمانهای مختلف انجام مینی پات با استفاده از آزمون اندازههای تکراری نشان داد که بین میانگین نمره کل در ارزیابی همتا و خودارزیابی در طول سه مرحله اجرای مینیپات تفاوت معنیدار آماری وجود دارد (04/0= p). یافتهها نشان داد در گروه مداخله بین نمره پسآزمون با پیشآزمون تفاوت معنادار آماری وجود داشت(001/0>P). نتایج بررسی تجارب دستیاران در بخش کیفی منجر به استخراج 6 طبقه شد که شامل فرصتی برای ارتقاء، ارزیابی به منزله یک رويكرد يادگيري جامع، مقبولیت مینیپات، اثر هالهاي، فراهم سازی بازخورد موثر و بازانديشي بود. نتیجه گیری: یافته های کمی مطالعه حاضر نشان داد ابزار مینی پات جهت ارزیابی توانمندی دستیاران طب اورژانس از روایی و پایایی مناسبی برخوردار است. مقایسه پیشآزمون با پسآزمون نشان داد اجرای مینیپات بر ارتقای توانمندی حرفهای دستیاران تاثیرگذار است. نتایج مطالعه کیفی نشان داد از منظر دستیاران مینیپات به عنوان ارزیابی تکوینی و با هدف ارایه بازخورد سازنده می تواند بر ارتقای رشد فردی و حرفه ای تاثیر داشته باشد و مورد قبول دستیاران بود.