در هیچکدام از نسخههای جلد اول کتاب حاضر، عبارت "جلد اول" نیامده است، ظاهرا مصنف در سالهای بعد، تصمیم به نگارش و طبع جلد دویم گرفته است.
ج.۱. (۱۳۱۱ق).
ج.۱.(۱۳۱۴ق.)، چاپ مکرر.
بازیابی ۱۸۷۳۷،۱۸۳۱۵ : ج.۲. (۱۳۱۲ق.)
نوع کاغذ:
تزئینات متن:
نوع و تز ئینات جلد:
شیری، با کیفیت خوب
صفحه عنوان بهصورت کتیبه منقوش، سرلوح بهصورت نیمکتیبه، منقوش به گل و بوته، جدول دور سطور دوله، سرفصلها بهصورت نیمکتیبه، منقش به مناظر گوناگون، مقدمه، سرفصلها و اطراف تصاویر داخل متن، دور سطور منقوش
مقوایی، رویه پارچهای قهوهای، چهار لچک منقوش در گوشهها، مزین به نقش زرکوب شیر و خورشید بر روی جلد و یک شمسه در پشت جلد، مجدول، ضربی، عطف تیماج قهوهای، آستر و آستر بدرقه کاغذ صورتی رنگ، قطع : ۱۶x۲۳/۵ سم. (وزیری).
ناظمالدوله، سفیر کبیر ایران در اسلامبول با نام اسدالله طباطبایی، آقا میرزا حسنخان، مستشار سفارت با نام حسن الحسینی التبریزی و محمد مهدی تبریزی منشی اول، بر این کتاب تقریض نگاشتهاند که انتهای جلد اول آورده شدهاند، همچنین مصنف در جلد دویم، در یادداشتی تحت نام «عرض مخصوص و حقگذاری» کتاب خود را به میرزا اسداللهخان ناظمالدوله تقدیم کرده است.
کتابخانه ملی
شکل و سجع مهر:
یادداشت های تملک:
کتابخانه دولت علیه ایران
«انتقالی از کتابخانه قصر بلور»
توضیحات بهصورت پانویس.
در ذیل نیمکتیبهی مربوط به هر فصل یا همان «صحبت»، فهرست مندرجات آن بهطور مختصر و با خطوط ریزتر از خط متن آورده شده است، در برخی نسخهها، فهرست ابواب و فصول، جداگانه و در ابتدای نسخه طبع شده و در برخی دیگر، به هر دو روش فهرست مندرجات آورده شده است.
غلطنامه.
[جلد اول]. ص.۱-۲۴۳. - جلد دویم. ص.۱-۱۱۶.
1
میرزا عبدالرحیم طالبوف تبریزی متولد تبریز و از روشنفکران پیش از مشروطیت بود. وی مقدمات دانش جدید را فرا گرفت، با جنبشهای آزادیخواهی و ادبیات روسی آشنا شد و از دانش و فرهنگ سیاسی جدید تأثیر پذیرفت. به علت نوشتن مقالاتی در ترویج افکار اجتماعی و سیاسی جدید، تبلیغ آزادی و حکومت قانون و همچنین نشر علوم طبیعی به زبان ساده فارسی در ایران، نزد رجال ترقیخواه و روشنفکران زمانه محبوبیت بسیار حاصل کرد و در دوره اول مجلس شورای ملی از تبریز به نمایندگی انتخاب شد. وی در داغستان فوت کرد. مصنف در مقدمهی این کتاب که نام «افاده مخصوصه» بر آن نهاده، انگیزهی خود از نگارش این اثر را چنین شرح داده است : «...این بنده هیچ (نیرزنده)... بجهة ملتخواهی خواست کتابی بعنوان سؤال و جواب که حاوی مقدمات مسائل علوم و فنون جدیده و اخبار صحیحه و آثار قدیمه باشد از زبان اطفال در لباسی که متعلمانرا بکار آید و مبتدیانرا بصیرت افزاید ترتیب بدهد...». وی مباحث جلد اول این کتاب را به ۱۸ و جلد دویم را به ۴ "صحبت" تقسیمبندی کرده است و بهجای فصل یا باب، لغت "صحبت" را بهکار برده است.
کتاب احمد
نثر فارسی
Persian prose literature
علوم
Science
-- به زبان ساده
-- Popular works
-- قرن ۱۳ق.
-- 19th century
a03
a02
a02
کودکان و نوجوانان -- معلومات عمومی -- متون قدیمی تا قرن ۱۴.
اطلاعات عمومی -- ادبیات کودکان و نوجوانان -- متون قدیمی تا قرن ۱۴.
علوم -- پرسشها و پاسخها -- متون قدیمی تا قرن ۱۴.