عنوان

مقولات اعتقادی ذات تشکیک در قرآن با تأکید بر المیزان، مطالعه موردی؛ اسلام و کفر

۲۹۱۱پ

فارسی

مقولات اعتقادی ذات تشکیک در قرآن با تأکید بر المیزان، مطالعه موردی؛ اسلام و کفر

[پایان نامه]

/ منیره نعمتی

؛ استاد راهنما: جلیل پروین

: دانشگاه قرآن و حدیث (پردیس تهران)

، ۱۳۹۵

۱۴۶ ص.

کتابنامه: ص.۱۴۳ -۱۴۶؛ همچنین به صورت زیرنویس

کارشناسی ارشد

علوم قرآن و حدیث

۱۳۹۵/۱۲/۱۷

۱۹

این پژوهش به اثبات مولفه‌های دینی ذات تشکیک در قرآن به همراه بیان مراتب و مصادیق آن‌ می‌پردازد. باور به ذات تشکیک بودن مقولات اعتقادی به آن معناست که آن‌ها ذو مراتب بوده، قابل افزایش و کاهش هستند و لازمۀ قهری چنین باوری، آن است که رشد و کمال انسان توقف‌پذیر نیست و در نتیجه انسان باید در تمام مراحل زندگی برای ارتقاء ارزش‌های اعتقادی تلاش کند. به دلیل گسترده بودن مولفه‌های دینی و حتی مقولات اعتقادی، گسترۀ پژوهش حاضر صرفاً محدود به شناسایی و تحلیل مراتب دو مفهوم بنیادینِ «اسلام» و «کفر» آن هم عمدتاً با تکیه بر تفسیر المیزان است. «اسلام» در عرف قرآن به معنای تسلیم در برابر خدا یا ارادۀ خداست و مراتب تسلیم از حیث گسترۀ تسلیم شوندگان و نوع تسلیم به ترتیب عبارت‌اند از: ۱. تسلیم تکوینی (اجباری) تمام مخلوقات در برابر اراده خداوند (سجده و تسبیح عمومی کائنات در برابر خداوند نیز مظاهری از تسلیم جمیع سکنه آسمان‌ها و زمین در برابر خداست.)؛ ۲. تسلیم اختیاری جمیع پیامبران و پیروان حقیقی آن‌ها در برابر اراده تشریعی خداوند تا نبی خاتم (بر این اساس، تمام پیامبران الهی از جمله نوح، ابراهیم، لوط، یعقوب، یوسف، موسی و عیسی : جملگی مسلمان بوده‌اند.)؛ ۳. تسلیم اختیاری نبی خاتم و پیروان حقیقی ایشان در برابر اراده تشریعی خداوند (در این مرتبه، اسلام به معنای مصطلح امروزین یعنی دین اسلام است)؛ ۴. تسلیم ظاهری در برابر احکام عملی خداوند (این نوع تسلیم الزاماً به همراه تسلیم باطنی و ایمان نیست). کفر نیز که در لغت به معنای پوشاندن است در عرف قرآن عمدتاً مفهومی است در مقابل ایمان و مراتب آن به یک اعتبار عبارت‌اند از: ۱. کفر مطلق (یعنی: انکار تمام یا کثیری از متعلقات اصلی ایمان که عبارت‌اند از: خدا، ملائکه، کتب آسمانی، رسولان و روز قیامت)؛ ۲. کفر نسبی (یعنی: کفر به حداقل یکی از متعلقات اصلی ایمان)؛ ۳. کفر به مقتضیات ایمان (عدم التزام عملی به لازمه‌های ایمان به خدا، ملائکه، کتب آسمانی، رسولان و روز قیامت) و نهایتاً ۴. کفر به نعمت (یعنی ناسپاسی در مقابل نعم الهی).

المیزان. برگزیده

تشکیک -- جنبه های قرآنی

اسلام و کفر

نعمتی

، منیره

پروین

، جلیل

، استاد راهنما

ایران

موسسه علمی وفرهنگی دارالحدیث قم

20180109

p ۱۱۹۲

p

TF

92029

1

a

Y