فهرست مطالب: جنگ جهانی اول، ایران و دولتهای درگیر.- فصل دوم: ترکیب اجتماعی ایالت فارس، کانونهای قدرت و عوامل تاثیرگذار.- فصل سوم: ایل قشقایی و حوادث فارس قبل از جنگ اول جهانی
فصل چهارم: ایالت فارس، جنگ اول و ایل قشقایی.- فصل پنجم: حاکمیت متفقین بر ایران و مبارزات ایل قشقایی با پلیس جنوب.- فصل ششم: مقاومتهای ایل قشقایی در پایان جنگ و حکومت رضا خان
در میان اقوام مختلف ایالت فارس، ایل قشقایی به لحاظ نقش بارز سیاسی، اجتماعی خود همواره نقش ویژهای ایفا کرده است. ایل قشقایی از اوایل دوره صفویه وارد خطه جنوب ایران گردید و از دوره زندیه حیات فعالی را در عرصههای سیاسی - اجتماعی این ایالت آغاز کرد. این تاثیرگذاری از دوره مشروطیت و هگام با مبارزات مشروطهخواهی در ایالت فارس وارد مرحله اثرگذار جدیدی شد و پیوند مستحکمی بین عملای پیشرو فارس و انقلابیون جنوب برقرار ساخت. ایل قشقایی که پس از پیروزی مشروطیت تا آغاز جنگ جهانی اول، در تنشی آشکار با نفوذ انگلیس در جنوب به سر میبرد با آغاز جنگ جهانی اول، با ایفای نقشی محوری در نبرد با بیگانگان و عوامل داخلی آنها، وفاداری همیشگی خویش را به میهن اسلامی به اثبات رساند. به همین دلیل در اوایل دوره پهلوی، رضاخان برای در هم شکستن قدرت این ایل، آنها را قلع و قمع کرد. اگرچه ایل قشقایی با مقاومت سراسری و بسیج قبایل و کانونهای قدرت، برای مدتی نیروهای رضاخان را با شکست مواجه ساخت، اما سرانجام در برنامهای زمانبندی شده، سازمان سیاسی - اجتماعی ایل قشقایی که نماد مبارزه با بیگانگان در فارس بود، از هم پاشید. این کتاب ضمن بررسی مبارزات جنوب،نقش برجسته ایل قشقایی را در حیات سیاسی این خطه در فصول مختلف مورد بررسی قرار داده است.در فصل دوم، اوضاع سیاسی اجتماعی یاالت فارس و کانونهای قدرت و عناصر و عوامل تاثیرگذار سیاسی آن تجزیه و تحلیل شده و ترکیب اجتماعی این ایالت به اجمال بررسی شده است. در فصل سوم، به سازمان ایلی و ترکیب اجتماعی و سوابق تاریخی ایل قشقایی و نقش این ایل در دوره قاجاریه و دوره مشروطیت و نیز اوضاع سیاسی - اجتماعی فارس پرداخته شده است. گسترش جنگ جهانی اول به جنوب ایران و شکلگیری مقاومتهای مردمی در فارس، به ویژه در کرانههای خلیج فارس و در میان مردم دشتی، دشتستان، و تنگستان و سپس نقاط دیگر فارس و نقش ایل قشقایی در حوادث سیاسی این ایالت تا سال ۱۲۹۵ / ۱۳۳۵ه.ق. درونمایه فصل چهارم را در بر میگیرد. گسترش جنگ به نقاط مختلف فارس و تاسیس نیروهای تفنگداران انگلیسی در جنوب با نام پلیس جنوب و مبارزات مردم فارس، بخش اصلی مطالب فصل پنجم را تشکیل میدهد. در این فصل، آخرین مقاومتهای مدرم دشتی، دشتستان و تنگستان و مبارزان کازرون پیگیری شده است. در بخشی از فصل آخر حوادث مربوط به پایان جنگ در ایالت فارس و چانهزنی سیاسی انگلیسی با صولت الدوله قشقایی مورد بحث قرار گرفته است. در بخشی دیگر از آن سیاستهای رضاخان برای قلع و قمع ایلات و عشایر و مقاومت ایل قشقایی در برابر این سیاستها به اجمال به بحث گذاشته شده است و سرانجام این موضوع با شرح مختصری از پایان اقتدار ایل قشقایی در عرصه سیاسی ایالت فارس و به ویژه در برابر اهداف و برنامههای استعماری انگلیس با دستگیری اسماعیل خان صولت الدوله و جمع کثیری از سران عشایر جنوب و متلاشی شدن نظام اجتماعی ایل خاتمه یافته است