کلیدواژه: معناشناسی، معناشناسی تقدیرالهی، تقدیرالهی، قدرت الهی، نسبت صرفی، هم نشین.
کتابنامه: ص.: ۱۵۴ - ۱۵۹؛ همچنین به صورت زیرنویس
کارشناسی ارشد
علوم حدیث(گرایش کلام و عقاید)
۳۰/۹/۹۲
۷۵/۱۹
ریشۀ "قدر" از پربسامدترین واژگان قرآنی به حساب می آید. دست یابی به آموزۀ مهم تقدیر، با تحلیل معناشناختی این واژه در متون اصیل اسلامی، میسّر می شود. نسبت صرفی و هم نشینی این واژه، کمک می کند تا دو میدان معنایی قدرت و تقدیر الهی نمایان شوند. این دو از اوصاف خداوند است که در ارتباط با یکدیگر قرار دارند؛ لذا با قرار گرفتن قرآن به عنوان منبع اصلی و بهره گیری از ثقل اصغر، روایات تفسیری، در مسیر معناشناسی این واژه گام بلندی برداشته شد. عمده منابع مورد نیاز در این باره نیز کتب تفسیری می باشند.میدان های صرفی، متعلّقاتی چون زمان وقوع، کیفیت دنیوی و اخروی بودن، ثابتات و متغیّرات و تدریجی و دفعی بودن را برای مقدّرات نمایان ساخته و نیز زمان وقوع و کیفیت دنیوی و اخروی بودن را از متعلّقات قدرت به شمار می آورد. علاوه بر این، علم، مشیت، اراده، قضا و خلقت الهی را از لوازم تقدیر و نیز مالکیت و مشیت را از لوازم قدرت معرّفی می کند. کلمۀ "قَدر"، جانشین و مقابل قابل ملاحظه ای ندارد؛ لذا با تحلیل عمیق تر هم نشین ها و نسبت های صرفی این لفظ، و بهره مندی از برخی روایات تفسیری، لایه های معنایی "قدر" به دست می آید؛ به طوری که ارتباط افعال الهی در پیدایش مخلوقات را ترسیم کرده و ترتیب این چنینی برای آن لحاظ می کند: 1.علم، 2. قدرت، 3.اراده، 4.تقدیر، 5.مشیت، 6.قضا، 7.خلقت