عنوان

بررسی تطبیقی حیل شرعیه نکاح در مذاهب خمسه و آثار آن در حقوق موضوعی

۲۶۱۵پ

فارسی

بررسی تطبیقی حیل شرعیه نکاح در مذاهب خمسه و آثار آن در حقوق موضوعی

[پایان نامه]

/ سمیه اسکندری

؛ استاد راهنما: مهدی نظری نی نی

: دانشگاه قرآن و حدیث (پردیس تهران)

، ۱۳۹۴

۱۴۶ ص.

کتابنامه: ص. ۱۳۵ - ۱۴۶؛ همچنین به صورت زیرنویس

کارشناسی ارشد

فقه و مبانی حقوق اسلامی

۱۳۹۴/۱۲/۱۷

۱۷

حیل شرعیه به معنای چاره جویی و اتخاذ روشی است که از طریق آن موضوع حرامی به حلال تبدیل می‌شود مانند حیله‌هایی که برای فرار از ربا در فقه مطرح است و نیز می‌توان برای مثال در باب نکاح به محرم نمودن فرزند خوانده از طریق شرعی اشاره نمود.موضوع حیل شرعیه به عصر پیامبر اکرم ’ و حضرت علی × باز می‌گردد. بر اساس نقل کتب تاریخی و حدیثی حضرت علی × در برخی از قضاوت‌هایشان به حیل و چاره جویی‌های شرعی متوسل می‌شده‌اند. حیل شرعیه در همۀ مذاهب اسلامی مطرح است. حنفیان بیش از سایر مذاهب به حیل تمایل نشان داده‌اند اما بیشتر حنبلیان با حیل به مخالفت برخاسته و آن را رد کرده‌اند. فقهای امامی نیز معمولاً حیل منصوص یعنی حیلی که در متن روایات آمده و حیلی که سبب آن شرعی باشد و با مقاصد شریعت مخالفت نداشته باشد را پذیرفته‌اند.حیل در ابواب مختلف فقه مطرح است و آثار زیادی در حقوق موضوعه دارد، ما در این پژوهش به حیل شرعیه در باب نکاح از جمله محرمیت فرزند خوانده و چاره جویی‌های تلقیح مصنوعی، حیلی که در بحث محلل مطرح است و غیره ... پرداخته و آثار فقهی و حقوقی آن را از دیدگاه مذاهب اسلامی مورد بررسی قرار داده‌ایم. در مورد ایجاد محرمیت از طریق رضاع و شیر دادن فقهای همۀ مذاهب فی الجمله با حیل و چاره جویی‌هایی که در این زمینه مطرح است موافقند، اما در مورد ایجاد محرمیت از طریق صیغه کردن صغیره، فقهای اهل سنت به طور کلی با آن مخالفند. اما اکثریت فقهای شیعه به صحت آن فتوا داده‌اند، در خصوص حیل و چاره جویی‌هایی که در تلقیح مصنوعی مطرح است نیز اگر چه اختلاف نظرهایی در بین فقهای مذاهب وجود دارد لکن بیشتر فقها با روش‌هایی جدید تلقیح مصنوعی موافقند، البته اکثراً با مواردی مثل تلقیح نطفۀ مرد در رحم زن بیگانه مخالفت کرده‌اند.واژگان کلیدی: حیل شرعیه، مذاهب خمسه، حقوق موضوعی، نکاح

اسکندری

، سمیه

نظری نی نی

، مهدی

، استاد راهنما

ایران

موسسه علمی وفرهنگی دارالحدیث قم

20170919

P۲۶۱۵

p

TF

92029

1

a

Y