عنوان

عزت نفس از منظر قرآن و سنت

فارسی

عزت نفس از منظر قرآن و سنت

فاطمه معظمی

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

1391

موضوع این تحقیق عزّت نفس از منظر قرآن و سنت است . شناخت عوامل مؤثر بر عزّت نفس افراد و آشنایی با آثار و پیامدهای عزّت نفس از دیدگاه قرآن و روایات از اهداف این نوشتار است . دراین تحقیق سعی شده است علاوه بر قران از تفاسیر ، منابع روایی ، اخلاقی ، نشریات معتبر و اینترنت استفاده شود.برخی از کتابهای اخلاقی مورد استفاده عبارتنداز : پرورش مذهبی و اخلاقی کودکان، اسلام و روان شناسی، فلسفه اخلاق ، توکل به خدا راهی به سوی حرمت خود و سلامت روان. واژه « عزّت » اولین بار در قرآن برای خداوند به کار رفته است . بر این اساس باید منبع و منشأ عزّت را از جانب خداوند بدانیم . در آیاتی دیگر عزّت به رسول او صلی الله علیه و اله و مؤمنان نسبت داده شده و همین مطلب گویای این واقعیت است که گر چه بر اساس برخی آیات خداوند را جامع همه ابعاد عزّت می دانیم ولی بدان معنا نیست که سایرین از دستیابی به آن محروم باشند . بلکه معنایش آن است که هر که خواهان عزّت است باید بداند که جمیع ابعاد عزّت در خداوند منحصر است و باید از او طلب عزّت نماید . در نظام اعتقادی اسلام همواره بر عزّت نفس و تصور مطلوب و ارزشمند نسبت به خود و دیگران سفارش شده و در آیات و روایات فراوانی از جایگاه والای انسان و احساس کرامت و شرافت او یاد شده است . بر همین اساس می توان عزّت نفس پایه و محور اصول اخلاقی و تربیتی دانست، زیرا لازمه ی هر گونه تعبیر و تهذیب نفسی در انسان آشنایی با گوهر وجودی خویش است. پی بردن به جایگاه و قدر و منزلت والای انسانی، افراد را از هر عملی که منافی با عزّت نفس و شأن و منزلت یک انسان است ، بر حذر داشته سبب می گردد فرد خود را از هر گونه ذلّت و حقارتی محفوظ دارد. عوامل بسیاری بر شکل گیری و رشد وشکوفایی عزّت نفس افراد تاثیر گذار است . از آنجا که خواهش عزّت نفس، میل طبیعی و عالیه هر انسانی است توجه به علل و عوامل تأثیر گذار بر عزّت نفس از اهمیت بسزایی برخوردار است. به طور قطع و یقین نقش خانواده، عزّت نفس والدین، وضعیت اقتصادی ، مربیان و دوستان و همسالان هر فرد از میان سایر عوامل بیش از همه حائز اهمیت می باشد . یکی از مباحث ضروری در موضوع عزّت نفس آثار و پیامدهای ارزشمندی است که مترتّب بر آن می باشد . آثاری که وجود هر یک از آنها به تنهایی در زندگی انسان کارگشا است از جمله این آثار : 1- مسئولیت پذیری، 2- پست بودن دنیا، 3- عدم ارتکاب معصیت، 4- انجام اعمال نیک، 5- بی نیازی از مردم، 6- احساس آرامش و اطمینان خاطر. در نتیجه ؛ آراسته شدن به این صفت نیک اخلاقی نیازمند سعی و ممارست بی امان است . گر چه هر انسانی خواهان رسیدن به عزّت نفس است اما این موهبت الهی تنها به کسانی ارزانی می گردد که مجهز به اسباب و شرایط لازمه باشند.

پ‍ای‍ان‌ن‍ام‍ه;