موضوع تحقیق پایانی جهنم و جهنمیان از منظر قرآن و حدیث می باشد با توجه به منابع قرآنی و حدیثی به روش کتابخانه ای بر آن شدیم تا ویژگی های جهنم و جهنمیان را برشماریم و در سیر تحقیق به نکات ذیل دست یافتیم که هر موجودی از موجودات خارجی دارای دو جنبه است، جنبه ظاهری که مشهود و محسوس است که آن را جنبه خلقی و ملکی نیز می گویند و جنبه باطنی که محسوس و مشهود نمی باشد و آن را جنبه امری و ملکوتی نامند. جنبه ملکوتی جنبه ای است که به وسیله آن جنبه ملکی ایجاد می شود، از این رو نفس ناطقه انسانی اگر در حالات مختلف مرتکب معاصی گردد در قیامت صغری وکبری معاصی به گونه عذاب ظهور می کند، پس حقیقت جهنم مظهر غفلت و نفس اماره می باشد. اما ماهیت جهنم عبارت است از کانون غضب الهی که هیزم آن انسان ها هستند، علاوه برجسم، قلوب و ارواح را می سوزاند، بسیار دهشتناک است، دارای درک است به گونه ای که گنهکاران را به سوی خود فرا می خواند، دارای نفس زدن های وحشتناکی است، دارای هفت در و هفت وادی است و هم اکنون کافران را احاطه کرده است، هرچند حجاب ها مانع از مشاهده آن است. جهنمیان که از افراد کافر، مستکبر ، دنیاپرست، قاتل، تارک صلاه، مانع زکات، خورنده مال یتیم، کم فروش، رباخوار، عیب جو، مُصرِف و غیبتگر تشکیل می شود. خوراکشان از درخت زقوم، از چرک و خون، از خار خشک، از مردار بدبود که از آتش داغ تر است و نوشیدنی آنها از عساق ( خون و چرکی که از پوست تن دوزخیان جاری شود) و صدید ( زردابه و چرک) که به آنها داده شود که آن را با سختی جرعه جرعه می نوشند و عده ای از جمله: کافر، منافق، رباخوار، مُصّر بر گناه و ستمکار در آن مخلدند در حالی که دارای اندوه، تحقیر، حسرت و نزاع بی پایانند. واژگان کلیدی: معاد، برزخ، جهنم، ملکوت، صراط.