در جدول عبادات اسلامی، مفاهیم و عناوین تعبیه شده که دارای ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است و حج نیز در زمره مهمترین و اساسی ترین عبادات می باشد که مجموعه ای از معارف الهی و از فرائض نخستین شریعت الهی بوده که فرشتگان و آدم و حوا و پیامبران خدا آن را با عظمت و شکوه بسیار انجام داده اند. مسلمانان مشتاق نیز هر ساله به پیروی از حضرت ابراهیم و پیامبران الهی دعوت پروردگار خویش را لبیک گفته اند و به سوی پایگاه توحید، می شتابند تا کعبه مقدس را طواف نموده و تسلیم و خضوع و عشق خود را به پروردگار بزرگ اعلام نمایند. و قدرت و وحدت جهان اسلام را در مقابل کفر جهانی به نمایش گذارند. اینک پدیده گردآوری شده که پیرامون آداب و فلسفه حج است دارای شش بخش است که عبارتند از: بخش اول: درباره پیشینه و تعریف و تبیین حج و واژه و اصطلاحات به کار رفته در این تحقیق سخن گفته شده بخش دوم: به موقعیت جغرافیایی عربستان و مکه و قرار گرفتن کعبه به عنوان نقطه مرکزی زمین اشاره ای دارد. بخش سوم: پیرامون سابقه حج که به قبل از اسلام بر می گردد و حج اسلامی و علت و چگونگی تشریح حج در قرآن و سنت بیان شده و هم چنین به حکمت ها و اسرار حج اشاره شده است. بخش چهارم: در این بخش که مهم ترین بخش تحقیق به شمار می رود در رابطه با فلسفه و حکمت های اعمال و مناسک حج بیان شده و به فلسفه هر یک اعمال به طور جداگانه پرداخته شده است. بخش پنجم: در این بخش آثار و منافعی را که حج در پی دارد و باعث رشد و نمو انسان و جامعه انسانی می شود و ابعاد انسانی را شامل می شود، سخن به میان آمده. بخش ششم: آخرین بخش درباره، رابطه حج با ولایت است که بدون پذیرش ولایت ائمه حج و هیچ یک از اعمال انسان پسندیده نیست بلکه همه اعمال و به خصوص حج بر شناختن ولایت و امام عصر خویش استوار است.