تصحیح و تحقیق تفسیر المبانی لنظم المعانی سوره های آل عمران و نساء
زهره صدر زاده
پایگاه اطلاع رسانی حوزه
1388
در این پایان نامه به تصحیح و نقد تفسیر دو سوره آل عمران و نساء از کتاب المبانی لنظم المعانی پرداخته شده است. مفسر،احمد بن محمد عاصمی، یکی از دانشمندان سنی مذهب قرن پنجم هجری است. شیوه اصلی مفسر بر اساس داستان ها و مصادیق تاریخی و شان نزول سور و آیات مبتنی است ولی از آنجاییکه شالوده تفسیر بر مبنای خلاصه نویسی بنانهاده شده، ناگفته های فراوانی در آن نهفته است که پژوهش حاضر، با استناد به منابع روایی و تفسیری شیعه و سنی، خصوصا تفاسیر قدما، عهده دار شرح و تبیین نکات مهم و اساسی آن است. در این تفسیر نسبت به برخی از شخصیت های تاریخ اسلام همچون عبد الله بن سلام، به دیده اغماض نگاه شده و از آن با اکرام و اجلال یاد گردیده، در حالیکه از کنار عده ای از شخصیت های بارز و یا وقایع مهم آن عصر همچون داستان مباهله، عبوری سطحی و کریمانه صورت گرفته است! انگیزه های فردی همچون دفاع از عقاید و تعصبان مذهبی باعث شده تا مفسرد در شرح برخی آیات تا حدودی از واقعیت ها فاصله گرفته و تفسیری نا تمام ارائه دهد. در نتیجه، در طول تفسیر این دو سوره، عده ای لایق زنده بادهای نابجا فرض شده و عده ای دیگر مظلومانه دچار گزش تلخ انتقاد گشته اند. در این پایان نامه علاوه بر نقد و بررسی نظریات و دیدگاههای تفسیری موجود، با مراجعه به منابع فرهنگ و ادب عرب، به تنقیح و تصحیح متن نیز پرداخته شده است. در این خصوص کلمات ثقیل و مهجور، شرح داده و موارد خطا، اصلاح و ویرایش گردیده است/