عنوان

بررسی غفلت از یاد خدا از منظر آیات و روایات و آثار و پیامدهای آن

فارسی

بررسی غفلت از یاد خدا از منظر آیات و روایات و آثار و پیامدهای آن

طیبه دهقان بنادکی

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

1391

موضوع تحقیق « بررسی غفلت از یاد خدا از منظر آیات و روایات و آثار و پیامدهای آن» می باشد. هدف از انتخاب این موضوع به دست آوردن تصویری روشن از ماهیت غفلت و خطرات غفلت از یاد خدا و پیام های الهی برای سعادت انسان ها می باشد. در این راستا تلاش شده است، با بیانی گویا و با استفاده از آیات کریمه، روایات شریفه و با بهره مندی از منابع معتبر شیعه عواقب سوء غفلت از یاد خدا و نقش ذکر در زندگی انسان، بررسی و تبیین شود. این نوشتار در سه بخش تنظیم شده است، که به بررسی غفلت از یاد خدا و ابعاد مختلف آن پرداخته است. بخش اول از سه فصل تشکیل شده است. فصل اول، مفهوم شناسی غفلت را مورد بررسی قرار داده ، فصل دوم، جایگاه غفلت از منظر آیات را تبیین نموده است و فصل سوم نیز جایگاه غفلت در روایات را تبیین می کند. بخش دوم در سه فصل تنظیم شده است. فصل اول به عوامل و اسباب غفلت پرداخته، در فصل دوم به آثار و پیامدهای آن اشاره داشته و آخرین فصل راههای درمان آن را بیان نموده است. بخش سوم شامل دو فصل می باشد که فصل اول آن به بررسی مفهوم یقظه، یقظه از منظر آیات و روایات و یقظه در کلام برخی از بزرگان پرداخته و فصل دوم آن موضوع ذکر، ( مفهوم ذکر، انواع ذکر و نقش ذکر در زندگی انسان) را تبیین نموده است. در تهیه مطالب و تدوین این رساله سعی شده از کتب تفسیری مانند: «تفسیرالمیزان، علامه طباطبایی»؛ « تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی» و همچنین کتب روایی از جمله: «اصول کافی، شیخ کلینی»؛ « وسائل الشیعه، حرعاملی» و نیز کتب معتبر اخلاقی از جمله: «اخلاق در قرآن، مصباح یزدی»؛ « اخلاق و معنویت، سیدعلی خامنه ای» استفاده گردد تا مطالب از جامعیت و اتقان کافی برخوردار باشد. روش انجام کار در این تحقیق به اعتبار نوع تحقیق بنیادی ( به قصد حل مشکل و رسیدن به وضعیت بهتر) می باشد. به اعتبار موضوع تحقیق دینی یا وحیانی است و روش جمع آوری مطالب کتابخانه ای است. از نتایج تحقیق می توان به موارد ذیل اشاره نمود: الف « غفلت» دارای مفهوم وسیع و گسترده ای است که هرگونه بی خبری از شرایط زمان و مکانی که انسان در آن زندگی می کند، واقعیت فعلی و آینده و گذشته خویش، صفات و اعمال خود و از پیامها و آیات حق و همچنین هشدارهایی که حوادث تلخ و شیرین زندگی به انسان می دهد را شامل می شود. ب « غفلت» و « بویژه غفلت از یاد خدا» امری مذموم و ناپسند است، که آیات و روایاتی در نکوهش آن آمده و انسان را از این صفت منع نموده است. اما تغافل ( خود را به غفلت زدن) در برخی موارد از جمله: در امور تربیتی و خطاهای دیگران به قصد رفع مشکل و با رعایت شرایطی استثناء شده است، که نه تنها مورد نکوهش قرار نگرفته، بلکه انجام آن توصیه شده است. ج اسلام برای پیشگیری و درمان این معضل، راه حل هایی را در قرآن و سنت ارائه داده است. که یکی از مهمترین این راهکارها « ذکر» است. ذکر خدا در مقابل غفلت از او قرار گرفته و تأثیر بسزایی در پیشگیری و درمان غفلت از خدا دارد. واژگان کلیدی: غفلت، تغافل، یقظه و ذکر.

پ‍ای‍ان‌ن‍ام‍ه;