نقد و بررسی روش و دیدگاه ابن جوزی در باب فضائل اهل بیت(ع) در کتاب الموضوعات
حسینی کاشانی، فاطمه مرضیه
حدیث نت
نگارنده در این تحقیق در پی بررسی و نقد روش و دیدگاه ابن جوزی در تفکیک احادیث موضوع، به احادیث منتخب وی در باب فضائل اهل بیت(ع) در کتاب «الموضوعات» توجه نموده است. هدف نگارنده از یک سو شناساندن معیارها و ملاکهای مناسب در نقد احادیث، نمایاندن راه صحیح بهکارگیری آنها و از سوی دیگر بررسی صحت و سقم نظرات ابن جوزی در باب فضائل اهل بیت(ع) و دفاع از احادیثی است که به اشتباه، موضوع شمرده شدهاند. در این جهت وی، پس از بیان کلّیاتی دربارۀ حدیث موضوع، شواهد وجود آن و علل پیدایش و گسترش آن در فصل نخست، به تبیین ملاکها و معیارهای لازم در بررسی اسناد و متون احادیث در فصل دوم پرداخته است. پس از آن به منظور بررسی مناقشات سندی ابن جوزی، ابتدا چگونگی جرحهای وی را در فصلی جداگانه بررسی کرده است. سپس اشکالات متنی و سندی او را دربارۀ تک تک احادیث، مطرح و به نقد آن پرداخته، که حاصل آن برملا شدن خطاهای متعدد ابن جوزی در موضوع شمردن احادیث این باب است. نویسنده در پایان به این نتیجه رسیده که از جمعبندی این خطاها و مطالعه در ویژگی ابن جوزی معلوم میگردد که ریشۀ همۀ خطاهای او تعصب مذهبی و نگاه یک سویۀ او به احادیث بوده که مانع از بهکارگیری صحیح ملاکهای نقد حدیث شده؛ ملاکهایی که خود بر درستی آنها صحه گذاشته است.