مفهوم انفاق از نظر قرآن و سنت و آثار فردی و اجتماعی
زهره استادی
پایگاه اطلاع رسانی حوزه
1391
در پایان نامه مفهوم انفاق از دیدگاه قرآن و سنت و آثار فردی و اجتماعی سعی بر آن داشته که به یاری خداوند متعال، زوایایی از اسرار و آثار انفاق آشکار گردد، تا شاید وسیله ای شود که انفاق، جایگاه شایستة خود را در جامعه امروزی ما بیش از پیش بازیابد و حیات با نشاط و سعادتمندانه ای را به ارمغان آورد. زیرا انفاق همانند اهداء خون توسط قلب به کلیه سلولهای بدن است که استمرار حیات و طراوت و شادابی اعضا و اندام را به دنبال دارد. بدیهی است چنانچه فرهنگ انفاق در جامعه برپا و گسترده گردد، مشکل نیازمندان برطرف شده و آحادی از جامعه به طور مستمر گرفتار درد و رنج و فقر و فلاکت ناداری نخواهند بود و بدین وسیله پژمردگی ها از جامعه ما رخت بر خواهد بست. تحقیق پایانی این جانب با عنوان مفهوم انفاق از نظر قرآن و سنت و آثار فردی و اجتماعی از چهاربخش و فصل هایی تشکیل شده که در آن به هر نحوی انفاق و موارد و شرایط و اهمیت و ... آن مورد دقت و بررسی قرار گیرد. در فصل اول رابطه انفاق با نفاق همچنین رابطه آن با نماز مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه انگیزه انفاق بیان شده است. از آنجا که انگیزه ها موجب پیدایش رفتار و کردار انسانها هستند و نوع انگیزه ها نیز متفاوت است سعی شده نوع انگیزه ( مقدس- نامقدس) بیان شود تا با وجود شناخت انگیزه و نیّت صحیح در این مسیر درست گام برداریم انفاق شامل واژه های زکات، خمس، صدقه، کفاره، وقف، هدیه، ولیمه و ... می باشد که هر کدام بعدی از ابعاد انفاق را در بردارد. از آنجا که ارزش هر عملی بستگی به نیت پاک و شرایط صحیح آن دارد، در فصل سوم سعی شده در مورد شرایط انفاق بحث شود. این شرایط هر کدام به نحوی می تواند عمل انفاق کننده را با ارزش جلوه دهد. این شرایط در قرآن نیز به آن اشاره شده روایت ها نیز تاکید فراوانی بر آن داشته اند از جمله این شرایط: اخلاص، آلوده نبودن آن به ریا و منت و پرهیز از بخل و ... می باشد که در این فصل به این موارد اشاره شده است. قرآن کریم و روایت های معصومین ( علیه السلام) تاکید بسیاری بر دادن انفاق و صدقه داشته اند، قرآن کریم هرجا از انفاق بحث کرده به دنبالش از پاداش و ثواب آن نیز در دنیا و آخرت سخن به میان آورده است. روایت معصومین نیز هر کدام به گونه ای اهمیت این موضوع را برای ما روشن تر می سازد در بخش دوّم انفاق از دیدگاه قرآن و سنت مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از آنجایی که انفاق از اهمیت بسیار والایی برخوردار است و قرآن کریم نیز سفارش فراوانی راجع انفاق و صدقه داشته است در بخش سوم سعی شده است انفاق و فلسفه آن تبیین شود تا با شناخت هرچه بهتر از آن، این دستور الهی بیشتر مورد توجه افراد قرار گیرد. هر کاری ممکن است با موانع و مشکلاتی همراه باشد در مورد انفاق صحیح نیز موانعی وجود دارد که این موانع ممکن است ناشی از عدم احساسی مسئولیت- حرص و طمع دنیوی- ربا و ... باشد. فصل سوم اشاره به موارد انفاق دارد که این موارد شامل نفقه- یتیمان- فقرا و مساکین می شود بدیهی است در صورتی که انفاق به اهلش سپرده شود و موارد آن به درستی رعایت گردد. دیگر هیچ گونه فقر و نیازمندی در جامعه یافت نخواهد شد و همه افراد جامعه در یک سطح و با هم برابر یکسان خواهند بود. بخش چهارم: فصل اول آثار فردی انفاق را شامل می شود از آنجا که برای هر عملی خیری، فایده و پاداشی است. انفاق نیز آثار و برکاتی دارد. آثار فردی انفاق که شامل دفع و بلا، از بین رفتن خودخواهی،سبب برکت و افزایش روزی، مورد بررسی قرار گرفته و سپس در انتها آثار اجتماعی انفاق که موجب از بین رفتن فساد و فقر، جلوگیری از فاصله طبقاتی و ایجاد اشتغال مورد بررسی قرار گرفته است. امید است نوشتار حاضر به برکت آیات قرآنی و احادیث اهل بیت که راهنمای مباحث و زینت بخش صفات آن شده است، مفید واقع گردد.