عنوان

بررسی روش تفسیری و مباحث علوم قرآنی مخزن العرفان

فارسی

بررسی روش تفسیری و مباحث علوم قرآنی مخزن العرفان

اعظم عابدیان

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

1388

در این رساله، روش بانو امین در تفسیر مخزن العرفان به پژوهش نهاده شده است. جهت تحلیل دقیق و کامل موضوع این تحقیق در سه فصل تنظیم گردیده است. فصل اول: کلیات شامل دو بخش است؛ نخست با تکیه بر مدارک مستند، زندگی نامه، فعالتهای علمی و عملی، اساتید و شاگردان، اجازات اجتهادی و شخصیت معنوی و اخلاقی بانو امین به اختصار گزارش شده و در بخش دوم منابع مورد استناد مخزن العرفان نیز توصیف مختصری از این تفسیر آمده است. فصل دوم که محوری ترین فصل این تحقیق است، مبانی، روشها و گرایشهای تفسیری مخزن العرفان کاویده شده و شامل سه بخش است؛ در بخش اول، ابتدا به دیدگاه بانو امین در خصوص دو واژة تفسیر و تأویل و مباحثی پیرامون آن دو پرداخته شده و سپس مبانی بانو امین در تفسیر همچون، حجیت ظواهر قرآن، بواطن قرآن، حجیت اخبار آحاد و وحیانی بودن الفاظ قرآن به بحث نهاده شده است. بخش دوم به بررسی روش تفسیری مخزن العرفان اختصاص دارد. از آنجا که روش تفسیری، در سایة مستندات مورد استفاده مفسر تعیین می شود در این بخش مستندات تفسیری بانو امین همچون قرآن، روایات، قواعد ادبی- زبانی، قواعد عقلی و کشف و شهود مورد بررسی قرار گرفته و این نتیجه به دست آمده که نویسنده از تمامی این منابع در کنار هم استفاده نموده، لذا نمی توان روش خاصی را برای این تفسیر برشمرد. بخش سوم به گرایشهای تفسیری مخزن العرفان پرداخته و جهت گیری های مختلف اجتماعی، تربیتی، اخلاقی، عرفانی، فقهی، کلامی و فلسفی در این تفسیر ارزیابی شده است. با وجود این جهت گیری های مختلف به نظر می رسد به گرایش خاصی نیز در این تفسیر نمی توان اشاره کرد؛ چرا که بانو امین به هیچ یک از این گرایشها به طور خاص و ویژه به نحوی که تمام تفسیر او را تحت تأثیر قرار دهد نپرداخته، گرچه جنبه های اجتماعی، تربیتی و اخلاقی نسبت به سایر جنبه ها در این تفسیر کمی مشهودتر است. بالاخره فصل سوم تحقیق مربوط به بررسی دیدگاههای بانو امین در برخی از مباحث علوم قرآن است. مباحثی که در این فصل بدان پرداخته شده عبارتند از: وحی، محکم و متشابه، اعجاز قرآن، تحریف ناپذیری قرآن و نسخ در قرآن/

پ‍ای‍ان‌ن‍ام‍ه;