عنوان

صفات خدای متعال در فلسفه اسلامی کلّیات

فارسی

صفات خدای متعال در فلسفه اسلامی کلّیات

علیرضا عطوف

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

1388

در رساله حاضر، درباره سه موضوع بحث وبررسی شده است: 1. امکان اتّصاف ذات اقدس الهی به صفات 2. امکان شناخت صفات الهی 3. اقسام صفات الهی. این بحث بخشی از مباحث خداشناسی، و مورد عنایت فیلسوفان مسلمان بوده است و از فارابی تا حکیمان دوران اخیر و معاصر، هر یک به گونه ای به این بحث پرداخته اند; هر چند صدرالمتألهین، با گشودن فصلی خاص به جمع آوری این مباحث در جایگاه مناسب اقدام کرده است. در فصل دوم رساله، نخستین موضوع از موضوع های سه گانه پیشین بررسی شده است. این فصل درباره این پرسش است که آیا ذات اقدس الهی را می توان به صفاتی متّصف کرد. در این باره، پنج نظریه را رسیدگی کرده، و سرانجام، نظر صدرالمتألهین را که به عینیت صفات کمالی با ذات واجب الوجود قائل است برگزیده ایم. فصل سوم در پاسخ به این پرسش است که آیا صفات الهی را می توان شناخت. در این فصل، ابتدا برخی ویژگی های معرفت شناختی فلسفه اسلامی و میزان توانایی عقل در شناخت صفات الهی مورد توجّه قرار گرفته; سپس چهار پاسخ به سؤال پیشین مطرح، و سرانجام، پاسخ صدرالمتألهین که می گوید: شناخت صفات الهی از راه اثبات وحدت تشکیکی حقیقت وجود قابل حصول است، پذیرفته شده است. وی این پاسخ را ذیل برهان صدیقین مطرح ساخته و با استفاده از این برهان به طور اجمالی و تفصیلی به اثبات صفات پرداخته است. در فصل چهارم، موضوع سوم را بررسی، و با طرح نموداری از اقسام صفات الهی، اقسام صفات را تعریف کرده ایم.در خاتمه نیز با توجّه به نتایج فصل های دوم تا چهارم، امکان اتّصاف خدای متعالی به صفات و امکان شناخت صفات و اقسام صفات خداوند جل و علی استنتاج شده است.

پ‍ای‍ان‌ن‍ام‍ه;