عنوان

توحید افعالی از منظر حکمت متعالیه

فارسی

توحید افعالی از منظر حکمت متعالیه

محمد مهدوی نیا

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

1388

توحید افعالی یکی از مراتب سه گانه توحید (توحید در ذات، توحید در صفات، توحید در افعال) است و ارزش والای آن بر درک درست از آن استوار است. اشاعره با تفسیر نادرست از توحید افعالی بدام جبر افتاده و معتزله برای فرار از جبریه به دام تفویض گرفتار شدند و امامیه در پرتو هدایت اهل بیت علیهم السلام به (امر بین امرین) معتقدند. بر اساس اصول حکمت متعالیه مخصوصاً اصل تعلقی بودن وجود معلول نسبت به علت هستی بخش باید گفت: همانگونه که معلول در ذات و هستی خود عین فقر و ربط به حق تعالی می باشد در آثار و افعال خود نیز همین گونه است لذا خالقیت حقیقی و استقلالی منحصر به خدای متعال است و هر تأثیری در عالم حقیقتاً به خدای متعال استناد دارد و از جمله افعال اختیاری انسان که با اراده و اختیار از انسان صدر شده. امام خمینی قدس سره در طلب و اراده می فرمایند: (فمن عرف حقیقة کون الممکن ربطا محضا عرف ان فعله مع کونه فعله، فعل الله) بر اساس این نگرش، ذات اقدس الهی فاعل از نزدیک هر فعل می باشد و توحید افعالی تبیین درستی می یابد که شواهد متعددی از آیات و روایات بر این معنا گواهی می دهند.

پ‍ای‍ان‌ن‍ام‍ه;