انتقادات سهروردی بر حکمت مشاء (نقد و بررسی حکمت مشاء از دیدگاه سهروردی)
حسینعلی آقابابائیان
در این رساله در ابتدا اهمیت جایگاه تفکر شیخ اشراق در فلسفه ، اسلامی مورد بررسی قرار گرفته و در پیشگفتار علت انتخاب موضوع رساله بیان گردیده است . در مقدمه این رساله مروری محتصر بر زندگی شهاب الدین سهروردی ، شامل نام و القاب او، سرگذشت و مرام ایشان و علت قتل این حکیم ذکر شده است و در ادامه به بررسی پیرامون منابع و سرچشمه های حکمت اشراق که عبارت از حکمت حکمای ایران باستان ، حکمای یونان ، عرفا و متصوفه ، حکمت هندوکه همراه آیات و احادیث بعنوان شالوده حکمت اشراق می باشند، مورد بررسی و نقد قرار گرفته است . در نهایت به ذکر آثار و رسائل بیادگار مانده از سهروردی اشاره شده و پیرامون مهمترین اثر او یعنی "حکمة الاشراق " مطالبی بیان شده است . در فصل اول این رساله به انتقادات سهروردی در منطق و نوآوری های او در این بخش اشاره شده و بحث تعریف ، مقولات ، قضایا و جهت آنها، کمیت در قضایا، سلب در قضایا، اشکال اربعه ، استقراء مقدمات یقینیه ، که مورد اختلاف سهروردی با مشائیون است مورد توجه قرار گرفته است . در فصل دوم انتقادات سهروردی در حکمت بر مشائیون ذکر شده است که از جمله این انتقادات مسئله وجود می باشد و این مسئله که آیا سهروردی قائل به اصالت وجود یا اصالت ماهیت بوده مورد نقدو بررسی قرار گرفته ، از انتقادات سهروردی در حکمت تقسیم اشیاء وصفات آنها است همچنین بحث ادراک و کیفیت ان از مهمترین مباحث مورد اختلاف مشائیون و اشراقیون می باشد. که شیخ اشراق انتقاداتی را در این زمینه برآراء و نظریات مشائیون وارد می نماید. دیدگاه سهروردی و مخالفت او با مشائیون در مورد رؤیت و کفیت آن ، مبحث عقول عشره و اعتراض او بر مسئله ترتیب وچود از نظر مشائیون و همچنین انتقاد او درباره معلول اول از مسائلی است که در این بخش مورد توجه و بررسی قرار گرفته است . از انتقادات مهم سهروردی بر مشائیون در مورد خداشناسی و راه اثبات خداوند و بیان صفات حق تعالی می باشد که از مهمترین مباحث این بخش مسئله علم خداوند است که دیدگاه سهروردی و انتقادات او بر مشائیون در این زمینه ذکر گردیده است .