«الخراج و صناعة الکتابة» اثر ابو الفرج قدامة بن جعفر (متوفی ۳۳۷ ق) معروف به کاتب بغدادی، کتابی است درباره خراج و مالیات که به زبان عربی، بین سال های ۳۱۶ تا ۳۲۰ ق نوشته شده است. هدف اصلی نویسنده، توصیف مملکت اسلام و حدود و ثغور آن، خصوصا قسمت مجاور با امپراطوری روم شرقی بوده که وی آن را بزرگ ترین دشمن اسلام می دانسته است. اطلاعات نویسنده از جغرافیای ریاضی و توصیف کوه ها، رود ها و هفت اقلیم و نیز توجه خاص وی به نواحی مجاور جهان اسلام، سبب اهمیت کتاب شده است. نویسنده بیشتر به وصف راه های برید و ولایات توجه داشته و پیش از آنکه ذکر راه های بغداد را به میان آورده باشد، همه راه هایی را که به مکه منتهی می شوند را توصیف کرده است. مقدمه کتاب، هدف و روش مؤلف را به دست داده و از روی آن، اهمیت نقش دیوان برید در دولت عباسیان که موضوع اصلی کتاب ابن خرداذبه و قدامه بوده است، را می توان شناخت.
مالیات های اسلامی;خراج;
زمین;دریا;و سایر علوم انسانی;جغرافیا;کوه;مرزها;حدود و ثغور;جغرافیای اسلامی;جغرافیای تاریخی;رود;جهان اسلام;جغرافیای سیاسی;