مصحف امیرالمومنین (ع) یا نخستین کتاب در حوزه علوم قرآنی
فرشچیان رضا
روایات بسیاری از شیعه و اهل سنت نشان می دهد که امام علی (ع) در آغازین روزهای درگذشت پیامبر گرامی اسلام (ص)، بنابر سفارش آن حضرت، قرآن را در مجموعه ای گرد آورد، این مجموعه که به " مصحف علی (ع) " نامبردار است، در بردارنده تاویل و تفسیر آیات قرآن، محکم و متشابه و اسباب النزول بوده است و آیه های منسوخ پیش از آیات ناسخ قرار داشته اند و به همانگونه، آیات مکی پیشتر از آیه های مدنی بوده است. برخی از محققان مسلمان بر این رای هستند که مصحف بر اساس ترتیب نزول سوره های قرآن گرد آوری شده است، این دیدگاه، تنها بر روایت "ابن سیرین" مبتنی بوده و در دیگر روایات خصوصا روایات شیعه دیده نمی شود، بنابراین نمی توان به دیده اطمینان به آن نگریست و به دلیل وجود مسایل مهم علوم قرآنی در مصحف علی (ع)، و زمان گردآوری آن، می توان نتیجه گرفت که مصحف آن حضرت نخستین کتاب در حوزه علوم قرآنی می باشد.