عنوان

حقیقت و مراتب توبه در عرفان و نهج البلاغه

فارسی

حقیقت و مراتب توبه در عرفان و نهج البلاغه

خسرو ظفرنوایی

ساوه

تابستان/1389

دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه

معنای واژه توبه تا آنجا که از فرهنگهای زبان پارسی بر می آید دست کشیدن از گناه، بازگشتن بر طریق حق، پشیمان شدن از گناه است. توبه در تعالیم و اندیشه های دینی و عرفانی نقش و جایگاهی والا دارد، کمتر محدث یا مولفی می توان یافت که در زمینه عرفان دینی مطلبی نگاشته باشد و فرازهایی از نقل و یا تالیف خود را به این مبحث اختصاص نداده باشد، آثار توبه نه تنها در بعد فردی بلکه در بعد اجتماعی نیز قابل توجه است. در این مقاله پس از جمع بندی و بررسی مفاهیم کلیدی و همچنین بررسی آثار توبه در نگاه عرفا و بزرگان دین به این مقوله، انطباق اساسی بین نظر عرفا و انبیا الهی رصد شد که بیانگر این مفهوم است که دستاوردهای کاوشگران مفهوم توبه در طول تاریخ تا چه اندازه از آبشخور اصیل اسلامی و پایگاه روحانی وحی اتصال دارد و سوء تفاهماتی که در این مقوله به وجود آمده و به نظراتی که عرفان ایرانی را به برخی از ادیان مانند منسوب منصوب می نمایند پاسخ داده می شود، لذا با در نظر گرفتن اهمیت جایگاه توبه، در این مقاله هم به صورت کلی و هم با تاکید بر احادیث مرتبط به جایگاه توبه در نهج البلاغه، تلاش شده است تصویر کامل تری از این معنا به دست آید.

انابه;حقیقت توبه;مراتب توبه;جایگاه توبه;تشخیص گناه;توبه در نهج البلاغه;توبه در عرفان;

مثنوی;وسوسه شیطان;تشخیص گناه;اخلاق اسلامی;خود سازی;کشف المحجوب هجویری;مقام تهذیب;اخلاق دینی;رجا;صوفیه;دیوان حافظ;شرایط توبه;بیداری روح از غفلت;منازل الشاکرین;حقایق توبه;اسرار توبه;باطن توبه;منازل السائرین;قرآن;سوره توبه;

مقاله; مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم);