عنوان

رفتارشناسی اخلاقی نمودهای اجتماعی دین از منظر سعدی با تکیه بر گلستان

رفتارشناسی اخلاقی نمودهای اجتماعی دین از منظر سعدی با تکیه بر گلستان

حاجی مزدرانی مرتضی, موسوی جروکانی سیدحامد

مذهب آمیزه ای از جنبه های درونی و بیرونی است. بخش درونی مفاهیم مذهبی است و لایه های بیرونی، در آداب و مناسک و نقش های اجتماعی نمود می یابد. از آن جا که نقش های/ نمودهای اجتماعی دین، تاثیری ارزنده در گرایش جامعه به سمت مفاهیم مذهبی و آداب و مناسک دینی دارند، نوع کنش اخلاقی آنان باید متناسب با جایگاه اجتماعی شان باشد. این مساله هم در منابع دینی و هم در پاره ای از متون ادبی- که رویکردی اجتماعی و اخلاقی داشته اند- مورد بررسی قرار گرفته است. سعدی در گلستان خویش، کنشگران دینی (دین یاران) را با سه رویکرد وظیفه گرایی، غایت گرایی و فضیلت گرایی اخلاقی، رفتارشناسی می نماید. از این سه به لحاظ بسامدی، اخلاق فضیلت کمتر مورد توجه سعدی است. نگارند گان با تکیه بر گلستان، مهمترین موانع وظیفه گرایی و غایت گرایی را نیز تحلیل نموده اند. عواملی چون منفعت طلبی و مصلحت اندیشی از جمله موانع فردی اخلاق گرایی است. همچنین نبود رفاه معیشتی از زمره موانع اجتماعی به شمار می آید.

سعدی;رفتارشناسی اخلاقی;نمودهای اجتماعی دین;گلستان;

مقاله;