عنوان فارسی: بررسی تفسیری حبط عمل درآیه 65 زمر با تاکید بر تفسیر مجمع البیان (عنوان عربی: بحث تفسیری لحبط العمل فی الآیة 65 من سورة الزمر، وفقاٍ لما جاء فی تفسیر مجمع البیان)
مهدی فر حسن
حبط اعمال یکی از موضوعات مهم کلامی است که در آیات قرآن از جمله آیه شریفه «لئن أ شرکت لیحبطن عملک» به کار رفته است. در این آیه که خطاب به پیامبر اکرم (ص) و پیامبران پیشین است، شرک به عنوان عامل حبط عمل معرفی شده است. امکان شرک و حبط شدن عمل پیامبران و ناسازگاری آن با عصمت یکی از چالش های پیش روی متکلمان و مفسران بوده است. در رویکرد امامیه احباط مورد نظر معتزله باطل است، از این رو حبط به کار رفته در آیات قرآن معنای متفاوتی با معنای کلامی آن خواهد داشت. عدم تفکیک کاربرد قرآنی آن با آنچه که در میان متکلمان رایج است، چالش های زیادی را در جهت معناشناسی حبط، متعلق حبط و علل حبط ایجاد می کند. این مقاله در تلاش است تا با تحقیق در مفاد آیه فوق و بهره گیری از آراء مفسران به ویژه امین الاسلام طبرسی، دو رویکرد عمده در باره امکان شرک و حبط عمل پیامبران و مومنان بررسی گردد، معنای قرآنی حبط و مغایرت آن با معنای کلامی تبیین گردد و علل حبط، متعلق و چگونگی تعلق آن به اعمال کافران و مشرکان مورد بررسی قرار گیرد.
احباط;اعمال کافران;آیه 65 زمر;احباط; آیه 65 زمر;اعمال پیامبران;اعمال کافران;پیامدهای شرک;الآیة 65 من سورة الزمر;الإحباط;أعمال الأنبیاء;أعمال الکافرین;نتائج الشرک;